Mağrip diyarını Osmanlı topraklarına katan korsanın adı, bir sismik araştırma gemisine verilince, Oruç Reis’in tekrar ne zaman Akdeniz’e ineceği ve artık pek iddialı olmadığımız Türkiye-Libya Deniz Yetki Alanında kullanılacağı merak ediliyordu. Bir teknolojik donanım harikası olan gemi geçen ay Filyos’dan ayrıldı. İstanbul Boğaz’ından süzülerek geçti. Akdeniz ve Kızıl Denizi aşıp, Hint Okyanusuna ulaştı. Yapımı 2012 de başlayıp 2015 de tamamlanan Oruç Reis, 2017 den itibaren önce eğitim ve deneme için kullanıldı. Sonra Karadeniz’deki doğal gaz kuyularında görev yaptı. Çok zengin olduğu iddia edilen o kuyuların hikâyesi henüz bitmedi. Ama artık Oruç Reis Somali’de. Ulusal sismik gururumuzun faaliyetleri Somali’ye ve Türk enerji şirketlerine hayırlı olsun. Bu yazının asıl amacı Türkiye’ye faydasının ne olacağını değerlendirmek.
Somali’nin Önemi, Risk ve Tehlikesi
Somali, Hint Okyanusunun Aden Körfezi'ne yakın konumunda, Afrika boynuzunda. Deniz ticaret hatlarının yarısından fazlasının bölgede bulunması ve Doğu-Batı ticaretinin kesiştiği noktada olması, ülkenin fakir halkına hiç refah ve kalkınma getirmiyor. Jeopolitik önemine karşılık Somali dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Kabile savaş ve çatışmalarından, parçalanmaktan, El Şabab gibi terör gruplarından zarar görüp nüfus kaybediyor. Somali’de iş yapan yabancıların karşı karşıya olduğu bir diğer tehdit korsanlar. Ama bunlar, vaktiyle Oruç Reis’in Akdeniz’de yaptığı gibi, altın, ipek ve baharat gemilerini ele geçirmekten ve esir ticaretinden öte işler peşinde. 2023 Mayıs ayında davet edildiğim bir konferansta Sao Paolo Emniyet müdürü Afrika boynuzunun narkotik trafiğinde oynadığı rolü, özellikle Mogadişu Limanının bu işteki önemini ve taraf olan ülkeleri ayrıntısı ile anlattığında dehşet ve utanca kapılmıştım. Emniyet müdürünün iddiaları yutulur gibi değildi. Bab-ül-Mendep Boğazından geçer geçmez yükü uyuşturucu olan gemilerin IHN(gövde numarası), ve IMO(International Maritime Organisation) numaralarının değiştirildiğini, borda bordaya gelen başka gemilere yükün kısmen veya tamamen aktarıldığını ve sonra ortadan kaybolduğunu anlatmıştı. “Kolay Bayrak” gemilerinin dikkat çekmemek için özenle seçildiğini ve Afrika Boynuzunda bulunan üslerin güvencesinde yol alarak, taşıdıkları her tür beyaz zehir veya yasa dışı kargoyu adrese teslim ettiklerini eklemişti. 2002 den bu yana güvenlik nedeni ile gemilere verilen kimlik numaralarının kolayca değiştirilmesi söz konusu........