Ahde vefâ veya vefâlı olmak İslâm ahlâkının en önemli prensiplerinden biridir. (TDV İslâm Ansiklopedisi, 1/534)
‘Ahde vefâ’, verdiği sözde durmak, yaptığı anlaşmaya sâdık kalmak, özü ve sözü doğru olmaktır.
Kuran, ahdin üzerinde önemle duruyor. Bu, ister Allah’a (cc), isterse insanlara karşı verilmiş olsun… Her ‘vaad‘ veya ‘ahd/ahid’, mükellef olan birini borçlu ve sorumlu kılar. Yani ahd sorumluluktur.
İslâm ahlâkında bu sorumluluğun yerine getirilmesine ‘ahde vefâ’ veya ‘ahde riayet’ denir ki her iki tabir de Kur’an’dan alınmıştır. (TDV İslâm Ansiklopedisi, 1/533)
İnsanın önemli karakterlerinden, kişiliğini oluşturan değerlerden biri de vefâlı oluşudur.
Kur’an, Allah’ın elçisine vahyedilen ve Dinin özü olan güzel ahlâk örneklerini sıraladıktan sonra;
“…Ahdi de yerine getirin. Doğrusu verilen ahd’de sorumluluk vardır.” buyurmaktadır. (İsrâ 17/34)
Kur’an bir kaç yerde ahde vefâyı söz konusu ediyor.
“Ahidleştiğiniz zaman Allah’ın ahdini yerine getirin…” (Nahl 16/91)
Kur’an yemine sâdık olmayı, yapılan anlaşmalara riâyet etmeyi, ahde vefâyı o kadar önemsiyor ki, pek çok âyette bunlara değiniyor. Sözünde durmayı (ahde vefâyı) mü’minlerin en önemli özelliği olarak sayıyor.
“Yine onlar (mü’minler) ki, emânetlerine ve verdikleri sözlere riâyet ederler.” (Mü’minûn 23/8. Meâric 70/32. Ra’d 13/20. Bekara 2/177)
Kur’an müslümanlara kendileriyle yapılmış antlaşmaların hükümlerine uydukları sürece, müslüman olmayanlara verilen sözde durulmasını emrediyor. (Tevbe 9/1, 4, 7)
Bir başka yerde Allah’la yaptıkları ahde sâdık kalanlara büyük mükâfat vaad ediliyor.
“Muhakkak ki sana biat edenler ancak Allah’a biat etmektedirler. Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.
Kim ahdini bozarsa, ancak kendi aleyhine bozmuş olur.
Kim de Allah ile olan ahdine vefâ gösterirse Allah ona büyük bir mükâfat verecektir.” (Feth 48/10)
Ahdini yerine getirmeyenler bozguncu olarak nitelendiriliyor,
“Onlar ki, iyice pekiştirdikten sonra da Allah’a verdikleri sözden dönerler, Allah’ın birleştirilmesini emrettiğini ayırırlar, yeryüzünde fesat çıkarırlar;
işte sonunda zararlı çıkacak olanlar da yalnız bunlardır.” (Bakara 2/27)
ve Allah’a karşı ahidlerini hiçe sayanların âhirette hiç bir nasip alamayacakları haber veriliyor.
“Şüphesiz, Allah’a verdikleri sözü ve yeminlerini az bir........© Mir'at Haber