Leyle-i Kadir olarak bilinen gece, İlahi buyruğun yeryüzü semasına ve oradan insana indirildiği bir zaman dilimidir. Kudretin tecellisi olan vahy insanoğluna indirilerek, yol gösterici olarak öne çıkması İlahi inayetin ta kedisidir. Bu gece, her hangi bir gece değildir. Bütün geceler arasından çekilerek özel bir gece haline dönüştürülmüştür. İşte bu yüzden her yıl, bir ömür hâsılasının elde edilebileceği kutlu bir vakit, kutlu bir müjdedir. Bu geceye erişmek, İlahi tecelliye mazhar olmayı içinde taşımaktadır. Bu bir gayret ve çabayı içerdiği gibi bir inayeti de zımnında gizlemektedir.
Kadir gecesini doğru anlamak için, Allah (cc) ün insana yüklediği anlamı, kıymet ile birlikte değerlendirilmelidir. Dağların, taşların / Doğanın bu ağır yükü taşımadığını belirten Kur’an, insanın bu taşıyıcılığa sahip çıktığını beyan eder. İnsanın ‘zalim’ ve ‘cahil’ olarak nitelemesi de bu vahyin karakterinin taşıdığı, anlam ile irtibatlı düşünülmelidir. Allah, ‘insanı karanlıktan aydınlığa çıkarır.’ İşte bu nurani teklifin muhatabı olan insanın, teklifi yüklenmesi kendisine sunulmuş bir rahmettir. Kur’an, insana dair ve insanlık tarihine dair, gönderilmiş elçilere dair ve inkâr edenlere dair, cennete ve cehenneme dair bilgileri ihtiva eder. Bu muhteviyata ait ilişkiler ağına dair bilgiyi de içerir ve böylece cehaleti ortadan kaldırmak hedeflenir. İşte vahiy öncesi insanın hâli olan, zalim/karanlıkta oluşu ve cahil/bilgisizliğine ilave olarak insanın âdaptan yoksunluğu terbiye edilir. Bu terbiye süreci ile hem aydınlığa, hem bilgiye, hem edebe ulaşarak vahiy öncesi insan bambaşka bir insana dönüşür. Bütün bu olanlar ise İlahi inayetin kesinliğine işaret eder.
Gece, bir zamana işarettir. Geceye yönelik İlahi müdahale ise zaman ötesi bir karaktere sahiptir. Meleklerin indirilmesi, gece boyunca selam olgusuna dönüşmesi de ‘insana yüklenilen konumun neliğine’ dair zihnimizi biraz daha aydınlatabilir.
Birinci temel unsur; Kadir Gecesinde İlahi müdahalenin varlığı, İlahi inayetin vahiy üzerinden tecelli ederek insana münhasır bir karakter kazanmasıdır. Bu zaman ötesi İlahi müdahale ile vuku bulan Kadir Gecesiyle bir ömür arasında irtibat kurulabilinmektedir. Çünkü İnsana, Kadir Gecesi sayesinde ömrünü heba etmekten kurtararak cenneti kazanması imkânı sunulmaktadır. Kadir gecesi, Zaman dışı bir Ulûhiyetin zamana müdahale etmesidir. Bu yüzden insanlar var oldukça bu gece kendi kıymetinden bir........