Geçtiğimiz günlerde, Aksaray Üniversitesi’nin davetlisi olarak “Gelenek ile Modern Arasında Mehmet Akif Ersoy” adlı bir konferans verdim. Konferansın ardından bazı dostlar konuşmanın metnini talep ettiler ancak malumunuz ben ne derslerimde ne de konuşmalarımda metin kullanmıyorum. Herhangi bir hazırlık da yapmıyorum. Hangi konu olursa olsun bizim hazırlığımız yıl boyu okuduğumuz kitaplar, onlardan aldığımız notlar, o notları birleştirerek oluşturduğumuz yazılardır. Okuma daimi olunca özel okumalara da gerek kalmıyor. Bununla birlikte, konuşmadan önce zihnimde neyi, hangi sırayla, nasıl anlatacağıma dair üç beş dakikalık bir plan yapıyor, sahneye çıkınca da üç aşağı beş yukarı o plan dahilinde konuşuyorum. Sahneden indiğimde söylemeyi unuttuğum bazı hususlara yönelik ufak tefek teessüf kırıntıları zihnimi rahatsız etse de bizim gibi eski nesiller doğallığın mazarratlarını doğanın zaafı değil zorunlu sonucu addettiğinden bunun da üzerinde o kadar durmuyorum. Haddizatında cep telefonu, bilgisayar benzeri zihnin işlevini çalarak onu kötürümleştiren, hafızaya kısa devre yaptıran araçların üretiminden önceki nesil olduğumuzdan irticali konuşmak bir itiyat, hatta bir huy haline geldi, sonra belki de karaktere dönüştü, kim bilir. Elbette, konuşma sonrası etrafıma doluşan dostlara bunlardan uzun uzun bahsetmedim. Onun yerine, bu haftaki köşemde konferansın özünü dile getiren bir yazı yazacağım sözünü verdim.

Gelenek deyince ilk elden anlamamız gereken husus, yaşanmış olanın hafıza yoluyla geleceğe aktarılmasıdır. Gelenek bundan dolayı zaman içindeki yolculuğunu, bir nesilden öteki nesle geçişini toplumsal hafızaya borçludur. Bireysel anlamda birinin özgeçmişi ile toplumsal anlamda gelenek aynı mekanizmaları çalıştırır. Böylece bireyin olduğu gibi toplumların da tarihleri onların bugününü etkiler, bakışlarının merkezine dönüşür, bir anlamda omurga işlevi görür. Geçmişte yaşanmış olan deneyimler, aynı hataları........

© Milat