menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yahya Kemal ve Erzurum

38 1
30.09.2025

Divan Şairleri ile 20. Yüzyıl şairlerinin arasında duran Yahya Kemal Beyatlı, İstanbul’un taşına toprağına, her köşesine meftun büyük bir İstanbul şairidir. “Sade bir semtini sevmek bile bir ömre bedel” mısraının sahibi şair, şiirlerinde İstanbul’u semt semt, sokak sokak mısralara nakşetmiştir. Bu şehri adeta ruhuna nakşetmiş, her bir köşesini hayat kaynağı gibi görüp, sonsuz bir iştiyakla içine çekmiş ve elde ettiği bu güçle o muhteşem şiirleri yazmıştır. Bu açıdan İstanbul çok şanslı şehirdir ve Yahya Kemal’in şiirlerinde ebediyen yaşayacaktır. Ya da tersi olarak söyleyelim: Yahya Kemal İstanbul’la birlikte ebediyen yaşayacaktır.

İşte küçük de olsa bu şansı elde edenlerden biri de Erzurum’dur. İçeriğinde olmasa bile, şiirin yaşayan Erzurum; doğudan gelen yolların kesiştiği kavşak noktasında, ipek yolu üzerinde kurulmuş, savaşlar ve başka felaketler sebebiyle birçok kere yıkılıp, yeniden yapılmış, her defasında küllerinden yeniden doğmuş bir Anadolu şehri… Yüzyıllardır bulunduğu bu noktada, döktüğü kanlar, verdiği canlar ve bağrından çıkan adamlar karşılığında, ülkenin birlik ve bütünlüğü açısından kendine düşen vazifeyi her hâl ve şartta yerine getiren Erzurum, merkeze uzaklığından dolayı bazen gözden ırak edilse de, o yine de bu tavırdan, bu bakış açısından hiç gocunmaz ve elinden geleni yapmaya çalışır.

Hele de nasibin ve kaderin yolunu düşürdüğü kişiler tarafından, her zaman sevilmiş, adını hatıralara yazdırmış, ayrıca birçok şairin, yazarın şiirlerine, yazılarına konu olmuş sayılı şehirlerimizden biridir de Erzurum...

Edebiyat dünyamızı aydınlatanlardan biri olan ve “Beş Şehir” gibi önemli bir eserinde, görev yaptığı yılların Erzurum’unu anlatan Tanpınar’ı, yeri gelmişken bir kere daha rahmetle anarken, ne yazık ki bu dileğinin yerine geldiği hususunda mütereddidiz. Fakat biz aslında İstanbul’dan bahisle sözü, bu şehrin taşına toprağına, her köşesine meftun birine, “Sade bir semtini sevmek bile bir ömre bedel” diyerek, burayı semt semt, sokak sokak mısralarına nakşeden şair Yahya Kemal Beyatlı’ya getirmek istiyoruz.

Çocukluğum Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım” kitabında da gezilerine değinen Yahya Kemal’in Anadolu’ya uzanan yolculuklarını en ayrıntılı şekilde Kazım Yetiş’in Yahya Kemal’in Hayatı adlı kitabından okuyoruz. 2. Dünya Savaşı’nın başlayacağı sırada Erzurum tren hattının açılışında bulunur ve bu vesileyle Erzurum ile Sivas’ı görür.

Peki şairin Erzurum’la olan ilgisine dair genişçe bilgiyi nerden okuyabiliriz:

Bu sorunun cevabını, 12 Mart 1960’da ikinci sayısı yayımla­nan Yakutiye Dergisindeki Dr. Turhan Tufan Yüce (1926 doğumlu, Erzurum-Pasinler ilçesinden... 1969-1978 yılları arasında Atatürk Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde, bu tarihten 1987 yılına kadar Ege Üniversitesi’nde görev yapmış ve........

© Milat