menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

​İmrahor İlyas Bey Camii

20 1
21.01.2025

İmrahor (Mîrâhur) İlyas Bey Camii aslında İstanbul’un güneybatısında Yedikule yakınında, Bizans döneminde İstanbul’un en büyük ve en eski manastırlarından Studios Manastırı’nın Hagios Ioannes Prodromos (Vaftizci Ioannes = Yahyâ) adına yapılmış kilisesiydi. Doğu konsülü olan Studios tarafında 461 yıllına yakın inşa edildi ve bu kısımda bir manastır kuruldu. Sonradan da camiye çevrildi. Ama bu camiye şu an gidip görmek isteseniz bile mümkün değil, geçirdiği yangın ve depremler nedeniyle harap bir halde restorasyon sırasını bekliyor. Peki, neden bu camide bir devrin hikayesi yatıyor dedim? Çünkü, Yıldırım Beyazıt’ın küçük oğlu Kasım, kardeşi Süleyman Çelebi tarafından Bizanslılara rehin verilmişti kaynaklara göre bu caminin girişinde Kasım’ın mezarı bulunuyor. Ama hikâye tabi burada bitmiyor işte detaylar:

En Eski Dini Binadır

Harabe halinde bulunmasına rağmen yapı şehrin henüz ayakta duran en eski dinî binası olduğundan özel bir tarihî değere sahiptir. Bunun yanında erken Hristiyan döneminin mimari özelliklerini aksettirdiği için de ayrı bir önem taşımaktadır.

Keşişler yetiştirildi ve Hristiyanlık Merkezi Oldu

Boğaziçi’nin Anadolu yakasında geniş arazileri olan ve 700 keşiş barındıran bu manastırın 796-826 yılları arasında başında bulunan Theodoros, “ikonoklazm” (tasvir kırıcılık) adı verilen akım sırasında sert çıkışları ile tanındı. Böylece Studios Manastırı önemli bir Hıristiyanlık merkezi olmuş, zamanla büyük bir teoloji kuruluşu halini alarak Bizans tarihi boyunca burada yazılan veya istinsah edilen kitaplar, yapılan minyatür ve ikonalar şöhretinin artmasını sağladı.

İmparator Tarafından Tamir Ettirildi

Latin istilâsı yıllarında (1204-1261) kilise ve yanındaki manastır bakımsız kalarak harap duruma girdiğinden İmparator II. Adronikos Palaiologos’un kardeşi Konstantinos Palaiologos tarafından 1293’te büyük ölçüde tamir ettirilmiş, bilhassa kilise eski ihtişamına kavuşturulmuş, arazisinin etrafı kalın duvarlarla çevrilmiştir.

Rehin Bırakılan Şehzadenin Mezarı Bulunmakta

Âşıkpaşazâde, Yıldırım Bayezid’in en küçük oğlu Kasım Çelebi’nin ağabeyi Süleyman Çelebi tarafından Bizans’a rehin olarak bırakıldığını yazar. Bizanslı tarihçi Doukas ise adını vermeksizin Bizans’taki bir Türk şehzadesinin 1417 yılında bir veba salgınında öldüğünü ve bugünü cami yani Studios Prodromos Manastırı’nda kilisenin yanında kapının iç tarafına gömüldüğünü bildirir.
Şehzade Kasım’ın oğlu Orhan’ın tehdit unsuru olması
Şehzade Kasımın oğlu Osmanlı soyundan gelen oğlu Orhan hala Bizans’ın elindeydi. Şehzade Orhan, Bizans saraylarında büyüdü ve Osmanlı tahtının kendi hakkı olduğuna inandırıldı.
O dönemdeki Osmanlı Devleti padişahları I. Mehmet ve II. Murat, bu şehzade sebebiyle Bizans'a yıllarca haraç........

© Milat