Türkiye’nin e-ticaret karnesi |
Son yıllarda Türkiye’de e-ticaret yalnızca bir ticaret modeli değil, toplumsal ve ekonomik dönüşümün ana damarlarından biri hâline geldi. Ticaret Bakanlığı 2024 yılı e-ticaret raporunu açıkladı. Verilere göre e-ticaret hacmi, bir önceki yıla göre a,7 büyüyerek 3 trilyon lirayı aştı. Bu sadece kuru bir istatistik değil, hayatımızın nasıl değiştiğini anlatan bir tablo.
Geçtiğimiz yıl e-ticaretin tüm ticaret içindeki payı ise ,1. Yani her beş liralık alışverişin biri artık dijital kanallardan yapılıyor. Bu, sadece ticaretin yön değiştirmesi değil, aynı zamanda tüketici alışkanlıklarının da tamamen yeniden yazılması demek.
Birkaç yıl öncesine kadar internetten alışveriş hâlâ bir tercihti. Bugün ise çoğu insan için bir zorunluluk. Çünkü hız, kolaylık ve çeşitlilik artık günlük hayatımızın vazgeçilmezleri.
2023’te toplam e-ticaret işlem sayısı 5,87 milyar adet olmuştu. 2024’te bu sayı 5,91 milyara yükseldi. İlk bakışta artış küçük görünebilir, ancak burada dikkat çekici olan perakende tarafındaki gelişme; perakende e-ticaret işlemleri bir yılda ,1 artarak 1,85 milyar adede çıktı. Bu, tüketicinin “sepet tutarı küçülse bile sıklıkla çevrimiçi alışveriş yapmaya” devam ettiğinin göstergesi.
2024’te ortalama perakende sepet tutarı 875 TL olarak gerçekleşti. Bu değişim yalnızca ekonomik değil, psikolojik bir dönüşümün de işareti. Eskiden insanlar, “büyük meblağlı alışverişler mağazadan yapılır” derdi. Bugünse tüketici, beyaz eşyadan mobilyaya, hatta araç yedek parçalarına kadar dijitalde işlem yapmaktan çekinmiyor. 2023’te pandemi sonrası hızla artan güven, 2024’te kalıcı davranış biçimine dönüşmüş durumda.
Gıda, elektronik ve hızlı ticaret
2023 raporunda giyim, elektronik ve gıda-süpermarket sektörleri öne çıkıyordu. 2024 verilerine bakıldığında tablo değişmedi ancak özellikle gıda-süpermarket kategorisi, e-ticaretin günlük yaşama ne kadar entegre olduğunu ortaya koyuyor. Bu noktada hızlı teslimat ve Q-Commerce yani “hızlı ticaret” artık yaşamın ayrılmaz bir parçası........