Müge İplikçi yazdı: Özel bir “miras”
Bu yazımın temel amacı, genel olarak yazılıp çizilenlerin aksine, bir kızın annesine yönelik şiddet eylemini basit bir “suç” veya “kötülük” olarak yargılamak değil; bu trajik sonucun arka planındaki karmaşık psikolojik, sosyolojik ve nesiller arası dinamikleri, ünlü bir anne ve kızı özelinde somutlaştırarak anlamaya çalışmaktır. İfade etmem gerekir ki niyetim olayı mazur görmek ya da göstermek değil, bir anne-kız ilişkisinin nasıl patolojik bir hale dönüşebileceğini, kuşaktan kuşağa aktarılan travmaların rolünü ve fail olduğu iddia edilenin aynı zamanda bir mağduriyet çizgisi içinde nasıl konumlandığını irdelemek… Bu sayede belki benzer trajedilerin önlenmesi için bir anlama çerçevesi sunma çabası da denebilir buna.
Anne ile kız çocuğu arasındaki ilişki, bireyin gelecekteki yaşam rotasını belirleyen temel bir yapıdır, biliriz bunu. Ancak iş bununla bitmez! Özellikle toplumumuz gibi bu ilişkinin haddinden fazla romantize edildiği bağlamlarda, ilişkinin gerçek dinamikleri gözden kaçar. Bu “idealize edilmiş imaj”, ilişkinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesini engelleyerek, zaman zaman tehdit ve rekabet içeren bir zemine dönüşebilir.
Bu gerilimin kökeninde, annenin kızını – bilinçli veya bilinçdışı – kendi varlığına dair bir rakip, kendi geçmişinin veya kontrol edemediği arzularının bir yansıması olarak algılama ihtimali yatar. Esasen kız çocuklarının sıklıkla annenin etkisi altında kalarak, onun rotasını izlemesi beklenir. Ki bu süreç, kızın varlığının annesi tarafından bir kez daha onaylanması anlamına gelir. Dahası da var! Anne-kız ilişkisi yalnızca iki bireyi değil, bir nesiller zincirini de içerir. Annenin kendi annesinden devraldığı psikolojik mirası (belki duygusal yoksunluklar vb.) kızına aktarması, gelenekselleşen bir zincirin yeni halkasını oluşturmuş olabilir. Psikiyatrik yaklaşımların da işaret ettiği gibi, mevcut bir sorunu anlamak için çoğu zaman anneanneden başlayan bir aktarım sürecini (de) izlemek gerekir.
Kanımca bu çerçeve, anne-kız ilişkisindeki patolojik dinamikleri anlamak için........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
John Nosta
Daniel Orenstein