menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Doğal gazda alarm zilleri: Kontratsız kışa mı gidiyoruz?..

6 0
14.11.2025

Enerji piyasaları ve jeopolitik denklemler doğaları gereği belirsizlikleri sevmez.

Ancak Türkiye, kışın kapıya dayandığı şu günlerde, en kritik enerji tedarik kalemlerinden biri olan Rus doğal gazı konusunda tam bir belirsizlik sarmalının içinde görünüyor. Yıllardır enerji arz güvenliğimizin temel direklerinden olan Mavi Akım ve Türk Akımı boru hatları üzerinden BOTAŞ’ın Rusya ile yaptığı uzun dönemli alım sözleşmelerinin süresi yıl sonunda dolarken, Ankara’dan henüz bir yenileme haberi gelmiş değil. Bu sessizlik, “Acaba bir kriz kapıda mı?” sorusunu kaçınılmaz olarak gündeme taşıyor.

Denklemin parçalarını doğru birleştirmek için mevcut durumu net bir şekilde ortaya koymak gerekiyor. İlk olarak, Türk Akımı boru hattı üzerinden Botaş tarafından ithal edilen 5.75 milyar metreküplük (bcm) kontratın geleceği muğlak. Açık kaynaklara yansıyan ve kulislerde konuşulan bilgilere göre, bu kapasitenin özel şirketlere devredilmesi masadaki en güçlü senaryo. Rusların talebi de bu yönde. Ancak asıl kritik düğüm, Türkiye’nin ana tedarik hattı olan Mavi Akım’da yaşanıyor.

Mavi Akım, yıllık 16 bcm kapasiteye sahip. Bu kapasitenin yarısı, yani 8 bcm, hattın yüzde 50 ortağı olan İtalyan enerji devi Eni’nin kontrolündeydi. Ancak, Ukrayna savaşı sonrası devreye giren Batı ambargoları, tüm denklemi değiştirdi. İtalyanlar, Rusya’daki varlıklarından çıkma stratejileri doğrultusunda önce sevkiyattan çekildiler, şimdi de boru hattındaki hisselerini satmaya çalışıyorlar. Ne var ki, mevcut yaptırım rejimi altında bu hisselere talip olacak bir alıcı bulmaları neredeyse imkânsız. Bu durumun pratik sonucu şudur: Türkiye, Mavi Akım üzerinden Rusya ile masaya oturduğunda, artık 16 bcm için değil, sadece Rusya’nın kendi kontrolündeki 8 bcm’lik kapasite için pazarlık yapacak gibi görünüyor. İtalyanların bu sürece “bir şekilde!” dahil edilmesi, örneğin “hat kirası ödenmesi” de mümkün olabilir (mi)?

Bu noktada, eski BOTAŞ Genel Müdürü Sn. Gökhan Yardım’ın geçen günlerde dile getirdiği dikkat çekici bir öneriyi de not etmek gerek. Sn. Yardım, Mavi Akım’daki bu 8 bcm’lik atıl kapasitenin, Rusya üzerinden yapılacak bir swap (takas) anlaşmasıyla Türkmenistan gazının Türkiye’ye ulaştırılması için kullanılabileceğini gündeme getirdi. Şöyle yazdı Sn.........

© Medya Günlüğü