Stalinizme kadar süren özgürlük: Rusya’da LGBTİ+’lar |
17 Aralık 1933’te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde (SSCB) eşcinselliğin yasaklanmasına karar verildi, 7 Mart 1934’te resmî olarak bu yasağın ceza kanununa eklenmesinin ardından özellikle eşcinsel erkeklere dönük bir tutuklama dalgası başladı. Rusya’yı takip eden ve kendilerini sosyalist olarak adlandıran bürokratik devlet kapitalisti rejimlerin tamamında LGBTİ ’lara dönük benzer yasaklar uygulandı ve LGBTİ karşıtlığı sanki devrimin doğal bir sonucuymuş gibi kabul edildi. LGBTİ olmak burjuvalıkla hatta faşizmle yaftalandı ve tıpkı bugünün otoriter rejimlerinin toplumsal cinsiyet karşıtlığı gibi “kökü dışarıda” olmakla suçlandı.
Oysa sosyalistler açısından devrim, işçi sınıfıyla beraber toplumun tüm ezilen kimliklerinin de özgürleşmesi anlamına geliyordu. İşçi sınıfı içinde de çokça bulunan LGBTİ ’ların özgürlüğü de devrimin güvence altına alması gereken özgürlüklerden biriydi. 1917 Ekim Devrimi sonrasında kadınlar ve LGBTİ ’lar dünyanın pek çok yerinde bulunmayan haklara kavuştular. Kadınlar da LGBTİ ’lar da devrimi yapan kitlelerin arasındaydı. 1933’te gelen ve günümüze kadar izleri süren yasaklar ise sosyalizmin değil, Stalin öncülüğündeki bürokrasinin karşıdevriminin bir sonucuydu.
Çarlık Rusya’sında “muzhelozhstvo” yasağı
Ortaçağ Rusya’sında Ortodoks Kilisesi’nin güçlü etkisi sonucu eşcinsellik günah olarak görülüyordu. Kilise hukukunda eşcinsel ilişkiler “doğa karşıtı günahlar” arasında sayılıyordu. Bu dönemde devletin, LGBTİ ’lara müdahalesi düzensizdi. Devlet kimi zaman bu ilişkilere karışıyor kimi zaman görmezden geliyordu.
Ancak 1700’lerde Çar I. Petro ile beraber askeri alanda modernizasyon yaşanınca erkekler arasında yaşanabilecek eşcinsel ilişkileri yasaklamak ordu disiplininin bir parçası sayıldı. İlk olarak 1716 yılındaki Askeri Ceza Yasası’nda “erkekler arası ilişki” askeri suç olarak tanımlandı ve dayak, sürgün, zorunlu işçilik gibi yollarla cezalandırılmaya başlandı.
1832 yılında Çar I. Nikolay döneminde ise muzhelozhstvo (erkekler arasında anal ilişki) resmî olarak suç hâline getirildi. Ceza........