Yaşamış en büyük hükümdarlardan olan ve son 1000 yıla ismini yazdırmış kişilerden olan Cengiz Han'ın kurduğu imparatorluk en büyük ikinci kara sınırlarına sahiptir. Böylesine başarılarla adını tarihe yazdıran Cengiz Han'la ilgili oldukça enteresan gerçekler de mevcuttur. Şimdi hep birlikte bu gerçeklere göz atalım:

Cengiz Han’ın saltanatı sürecinde katlettiği 40 milyon kişi vesilesiyle ormanlar geri gelirken ayrıca karbon emilimi yaşanmıştır. Ayrıca Cengiz Han'ın o süreçte katlettiği 40 milyon kişi, o dönemdeki dünya nüfusunun 'uydu.

Daha da önemli olan husus, Cengiz Han'ın mezarı hâlâ kayıp olup öldüğünde kendisini defneden kim varsa öldürülmüş olup mezarı sonsuza dek gizli kaldı.

Öte yandan Cengiz Han'ın askeri başarısında, casusları ve istihbarat sistemlerini sistematik bir şekilde kullanması yatıyordu. İhaneti asla kabul etmezdi. Kendi düşmanına dahi ihanet edenleri idam etmiştir. Camoka’nın adamları kendisine ihanet ederek onu Cengiz Han’a teslim ettiler. Camoka’nın adamları Cengiz Han’dan ödül beklerken Cengiz Han onları idam ettirmiştir.

Askerî kariyerinin en başından itibaren, daha Temuçin olarak bilinirken bile, düşmanı alt etmek için amansız önlemlere başvurmaktan kaçınmayan Cengiz Han'ın bu tavrına verilecek en mühim örnek şudur:

Tatarlara karşı görece küçük bir seferden zaferle çıkan Cengiz Han, Tatar soylularının ait olduğu kabilelerin bütün üyelerinin öldürülmesini emretmiştir.

Fethettiği topraklar bugüne kadar fethedilmiş en büyük topraklardı. Cengiz Han ölürken sahip olduğu topraklar Büyük İskender’in dört, Roma’nın iki katıdır. O öldükten sonra oğulları toprakları iki katına kadar genişletmişlerdir.

Öte yandan Cengiz Han'ın karakter yapısını ele alırsak inatçı ama esnek, acımasız ama haktanır, hırslı ama pratik olduğunu görürüz. Bunlar, kısaca, Cengiz Han’ın kişiliğinin bazı yönlerini ortaya koyan nitelikler. Büyük Han, gençliğinde, hatta orta yaşını sürerken, çoğunlukla siyasi alanda büyük zorluklarla karşılaşmıştır. Bu tür dönemlerde Moğol hükümdarı, hedeflerine sadakatine bağlı kalmışsa da, keskin bir kavrayışla çeşitli kabileler arasında yandaşlar edinip saygınlık kazanmak, bu sayede ayakta durmak zorundaydı. Aynı zamanda, Cengiz Han, yalnızca deneyimli komutanlarından değil, eşleri ve annesi dahil olmak üzere ailesindeki kişilerden gelen önerilere de açıktı. Yani istişare oldukça önemli görülürdü.

Cengiz İmparatorluğu ile ilgili önemli olan bir başka husus ise değişik inançlara saygının mevcut olmasıydı.

Yani bir nevi ülke bünyesinde bugünkü laiklik anlayışına çok benzeyen bir anlayış egemendi.

Anlaşılacağı üzere Cengiz Han ve kurduğu imparatorluk, egemenliği altında yaşayan tebaasının hangi inançtan olduğuna karışmıyordu.

Uzun lafın kısası Kore’den Kırım’a kadar iki asır süren ve adı sanı Çinlilerin, İranlıların, Arapların ve Batı Roma’nın hatırasında büyük bir iz bırakan teşkilatlı ve demircilik üstadı Gök Türklerle maddi medeniyet alanında Uygurlardan ve içinde kalabalık Müslüman Türklerin bulunmasına rağmen İslami karakterde bir devlet olmayan, tarihin en büyük imparatorluğu, Çengiz Han Devletinden uzun boylu konuşmaya lüzum yok. Bu kadar sözden maksat, Türklerin büyük devlet ve medeniyet kurmak için Müslüman olmaya ihtiyaçları bulunmadığının tespiti olarak önümüzdedir. Bu yalnızca Türkler için değil, İslâm dünyası adına da emsal alınacak, bir nevi ders olacak bir modeldir. Zira haksızlıklara karşı, zalimlere karşı birleşmenin dini mezhebi ırkı yoktur.

Cengiz Han’ın saltanatı sürecinde katlettiği 40 milyon kişi vesilesiyle ormanlar geri gelirken ayrıca karbon emilimi yaşanmıştır. Ayrıca Cengiz Han'ın o süreçte katlettiği 40 milyon kişi, o dönemdeki dünya nüfusunun 'uydu.

Daha da önemli olan husus, Cengiz Han'ın mezarı hâlâ kayıp olup öldüğünde kendisini defneden kim varsa öldürülmüş olup mezarı sonsuza dek gizli kaldı.

Öte yandan Cengiz Han'ın askeri başarısında, casusları ve istihbarat sistemlerini sistematik bir şekilde kullanması yatıyordu. İhaneti asla kabul etmezdi. Kendi düşmanına dahi ihanet edenleri idam etmiştir. Camoka’nın adamları kendisine ihanet ederek onu Cengiz Han’a teslim ettiler. Camoka’nın adamları Cengiz Han’dan ödül beklerken Cengiz Han onları idam ettirmiştir.

Askerî kariyerinin en başından itibaren, daha Temuçin olarak bilinirken bile, düşmanı alt etmek için amansız önlemlere başvurmaktan kaçınmayan Cengiz Han'ın bu tavrına verilecek en mühim örnek şudur:

Tatarlara karşı görece küçük bir seferden zaferle çıkan Cengiz Han, Tatar soylularının ait olduğu kabilelerin bütün üyelerinin öldürülmesini emretmiştir.

Fethettiği topraklar bugüne kadar fethedilmiş en büyük topraklardı. Cengiz Han ölürken sahip olduğu topraklar Büyük İskender’in dört, Roma’nın iki katıdır. O öldükten sonra oğulları toprakları iki katına kadar genişletmişlerdir.

Öte yandan Cengiz Han'ın karakter yapısını ele alırsak inatçı ama esnek, acımasız ama haktanır, hırslı ama pratik olduğunu görürüz. Bunlar, kısaca, Cengiz Han’ın kişiliğinin bazı yönlerini ortaya koyan nitelikler. Büyük Han, gençliğinde, hatta orta yaşını sürerken, çoğunlukla siyasi alanda büyük zorluklarla karşılaşmıştır. Bu tür dönemlerde Moğol hükümdarı, hedeflerine sadakatine bağlı kalmışsa da, keskin bir kavrayışla çeşitli kabileler arasında yandaşlar edinip saygınlık kazanmak, bu sayede ayakta durmak zorundaydı. Aynı zamanda, Cengiz Han, yalnızca deneyimli komutanlarından değil, eşleri ve annesi dahil olmak üzere ailesindeki kişilerden gelen önerilere de açıktı. Yani istişare oldukça önemli görülürdü.

Cengiz İmparatorluğu ile ilgili önemli olan bir başka husus ise değişik inançlara saygının mevcut olmasıydı.

Yani bir nevi ülke bünyesinde bugünkü laiklik anlayışına çok benzeyen bir anlayış egemendi.

Anlaşılacağı üzere Cengiz Han ve kurduğu imparatorluk, egemenliği altında yaşayan tebaasının hangi inançtan olduğuna karışmıyordu.

Uzun lafın kısası Kore’den Kırım’a kadar iki asır süren ve adı sanı Çinlilerin, İranlıların, Arapların ve Batı Roma’nın hatırasında büyük bir iz bırakan teşkilatlı ve demircilik üstadı Gök Türklerle maddi medeniyet alanında Uygurlardan ve içinde kalabalık Müslüman Türklerin bulunmasına rağmen İslami karakterde bir devlet olmayan, tarihin en büyük imparatorluğu, Çengiz Han Devletinden uzun boylu konuşmaya lüzum yok. Bu kadar sözden maksat, Türklerin büyük devlet ve medeniyet kurmak için Müslüman olmaya ihtiyaçları bulunmadığının tespiti olarak önümüzdedir. Bu yalnızca Türkler için değil, İslâm dünyası adına da emsal alınacak, bir nevi ders olacak bir modeldir. Zira haksızlıklara karşı, zalimlere karşı birleşmenin dini mezhebi ırkı yoktur.

Daha da önemli olan husus, Cengiz Han'ın mezarı hâlâ kayıp olup öldüğünde kendisini defneden kim varsa öldürülmüş olup mezarı sonsuza dek gizli kaldı.

Öte yandan Cengiz Han'ın askeri başarısında, casusları ve istihbarat sistemlerini sistematik bir şekilde kullanması yatıyordu. İhaneti asla kabul etmezdi. Kendi düşmanına dahi ihanet edenleri idam etmiştir. Camoka’nın adamları kendisine ihanet ederek onu Cengiz Han’a teslim ettiler. Camoka’nın adamları Cengiz Han’dan ödül beklerken Cengiz Han onları idam ettirmiştir.

Askerî kariyerinin en başından itibaren, daha Temuçin olarak bilinirken bile, düşmanı alt etmek için amansız önlemlere başvurmaktan kaçınmayan Cengiz Han'ın bu tavrına verilecek en mühim örnek şudur:

Tatarlara karşı görece küçük bir seferden zaferle çıkan Cengiz Han, Tatar soylularının ait olduğu kabilelerin bütün üyelerinin öldürülmesini emretmiştir.

Fethettiği topraklar bugüne kadar fethedilmiş en büyük topraklardı. Cengiz Han ölürken sahip olduğu topraklar Büyük İskender’in dört, Roma’nın iki katıdır. O öldükten sonra oğulları toprakları iki katına kadar genişletmişlerdir.

Öte yandan Cengiz Han'ın karakter yapısını ele alırsak inatçı ama esnek, acımasız ama haktanır, hırslı ama pratik olduğunu görürüz. Bunlar, kısaca, Cengiz Han’ın kişiliğinin bazı yönlerini ortaya koyan nitelikler. Büyük Han, gençliğinde, hatta orta yaşını sürerken, çoğunlukla siyasi alanda büyük zorluklarla karşılaşmıştır. Bu tür dönemlerde Moğol hükümdarı, hedeflerine sadakatine bağlı kalmışsa da, keskin bir kavrayışla çeşitli kabileler........

© Manisa Meydan Gazetesi