Historicus
De overheid is geen geluksmachine: je moet jezelf invechten.
Mark Rutte verdwijnt vrij geruisloos van het Nederlandse toneel, ongetwijfeld trots op het feit dat hij de langst zittende premier was. Nu – zo voorspellen vriend en vijand – gaat hij op voortreffelijke wijze de hoogste burgerfunctie bij de Navo innemen. Hij is immers zo gezien bij zijn internationale collega’s. Hij heeft ervoor gezorgd dat Nederland meetelt in Brussel. Op vrijdag 28 juni nam hij voor het laatst de voorzittershamer in de Trêveszaal ter hand. Daarna begint zijn nieuwe leven.
Zou hij nog een koninklijke onderscheiding krijgen?
Als je het allemaal bij elkaar optelt, is Mark Rutte inderdaad van grote betekenis geweest voor de geschiedenis van Nederland. Hij heeft het karwei in een stroomversnelling gebracht dat zijn christendemocratische voorganger Ruud Lubbers al meer dan veertig jaar geleden leden begon. Van een pluriforme staat waarin de meeste burgers zich onderdeel voelden van een gemeenschap, heeft Rutte een maatschappij van individuen gemaakt die verantwoordelijk gehouden worden voor hun eigen lot. “Zij moeten zich invechten”, zei hij al een jaar of tien geleden toen hem vragen werden gesteld over discriminatie van wat toen nog net allochtonen heette op de arbeidsmarkt. De premier zelf kon weinig voor hen doen.
Het traditionele Nederland was sterk door christelijk politiek denken gevormd: je betekenis ligt in de rol die je speelt in de gemeenschap en je bijdrage aan het algemeen welzijn. De organisatiegraad van de samenleving was hoog. Ziekenhuizen waren in handen van de........