Türkiye’ye tehdit mi? Rol ortağı mı? |
Yeni sürecin en önemli motivasyonunun bölgedeki gelişmeler olduğu sıkça söylendi, sıkça tartışıldı. Ortadoğu’nun İsrail odaklı dizaynı, yeni konseptle uyumlu olmayanların dönüşümü, Bölgede güç odaklarının yeniden tariflenme olasılığı, Kürtlerin bir jeopolitik özne olarak bölge sahnesine çıkışının bu olasılığın kimlerin lehine olabileceğine dair etkisi vs nedenler Türkiye’deki çözüm sürecinin en önemli dışsal dinamiği olarak okundu.
Sürecin öngünlerinde Türkiye Ortadoğu’daki gelişmeleri hem risk hem fırsat penceresinden değerlendirdi. Dönemin iktidar açıklamaları, daha çok “iç cepheyi güçlendirmek ”ten bahsederek bölgeden doğru gelecek bir tehdit algısını gündemde tutarak toplumu “sürece” hazırlamayı tercih etti.
Kürt hareketi ile başlayan süreci de, fırsat penceresinden değil, adeta “Uzaydan gelen cisim”den bahseder gibi Ortadoğu’dan gelen tehdit algısını bertaraf etmenin zorunlu bir sonucu olarak sundu.
Bir yanı ile doğru idi; çünkü yeni konsept ve Türkiye’ye biçilenler Türkiye’nin PKK ile süren savaşı bitirmesini zorunlu kılıyordu. Kürtlerle çatışma hali Türkiye’nin bölgesel yeni dizaynda rol almasını önleyebilecek güçte idi hem de bu çatışmacı durum bölge dizayncıları açısından bir riskti. Bu durumu aşamayan Türkiye’nin Irak, İran, Suriye gibi dizayn edilmeyeceğini kim iddia edebilirdi?
Süreci kamuoyuna açarken iktidarın tehdit olarak gösterdiği adres ise hepimizin malumu, İsrail idi. Geçen yıl İsrail ile savaş riskinden iktidar bahsettiğinde pek çok çevre “Neden İsrail Türkiye’ye saldırsın ki?” diye sorsa da, bu tehdit adresinin hedefi olma biçimine yeterince ikna olmasa da iktidarın “iç cephe” esprisine ne ciddi itiraz geldi nede yeni konseptin içeriğine dair ikna edici açıklayıcı bilgilendirme istendi.
Oysa Türkiye İsrail ile sınırdaş değildi, Türkiye’den hiçbir zaman askeri bir müdahale görmediği gibi Türkiye, İsrail’e şimdiye kadar siyaset de tayin etmemişti. Üstelik yüzeydeki atışmaların örttüğü çok köklü askeri, ekonomik işbirlikleri vardı. Her iki ülke de Amerika hegemonyasının bölgedeki müttefiki idi.
O halde İsrail neden Türkiye’ye saldırsın ki? Bu soru........