Trump’ın güç gösterisi duvara çarpıyor |
Geçenlerde bir toplantıda, Trump’ın ırkçı, sağcı politikalarının -özellikle İsrail’e verdiği tam destek nedeniyle- artık daha geniş bir tepkiyle karşılaştığını söylediğimde bana “iyimser” dendi.
Son dönemde siyasetle ilgilenen pek çok insanın karamsar bir ruh hâline büründüğünü gözlemliyorum. Bunun elbette haklı nedenleri var: Ukrayna işgali üçüncü yılına girdi, Gazze’deki soykırım ikinci yılını doldurdu; dünya genelinde milyonlarca insan yoksullukla boğuşuyor.
Ancak bardağın dolu tarafı da var. Bugün o taraftan, yani Trump ve benzeri sağcı liderlerin artık eskisi kadar rahat hareket edemediği bir dünyanın işaretlerinden söz etmek istiyorum.
Bitmeyen iktidar hırsı
Trump, ikinci başkanlık dönemine geçtiğimiz yıl başladı ama gözünü şimdiden yasal olarak iki dönem sınırı olmasına rağmen üçüncü döneme dikmiş durumda. Trump bu fikri defalarca dile getirdi. Eski Beyaz Saray baş stratejisti Steve Bannon, The Economist’e verdiği bir röportajda “Trump 2028’de başkan olacak ve insanlar buna alışmak zorunda… Uygun zamanda planımızı açıklayacağız” dedi.
The Economist’te 30 Ekim’de yayımlanan “Donald Trump 2028’de tekrar başkan olabilir mi?” başlıklı analiz, Trump ekibinin iki dönem sınırını “by-pass” ederek üçüncü bir başkanlık yaratma planlarını tartıştı. Bu tartışmalar, gerçekten de içinden çıkılmaz bir distopyada yaşadığımız hissini veriyor.
Ancak hem Bannon’un hem de The Economist’in unuttuğu bir şey var: Trump’ın aday olabilmesiyle seçilmesi aynı şey değil. İlk döneminin sonunda olduğu gibi bu dönemde de ABD içinde ona karşı güçlü bir direnişin örgütlendiğini ve bu direnişin sonunda büyük bir yenilgi yaşatılabileceğini görmek mümkün. Trump hem dış politikada hem iç politikada vaat ettiklerinin çok gerisinde kaldı.
ABD, zorbaların da zorbalığa maruz kalabileceğini keşfetti
Soğuk Savaş sonrasında küresel hâkimiyetini sürdürmeye çalışan ABD, çok kutuplu dünya düzeninde manevra alanını uzun süre koruyabildi. Ancak Çin’in ekonomik yükselişi bu dengeyi ciddi biçimde sarstı.
Trump, yeni döneminde Çin’i ve Çin’le ticaret yapan ülkeleri yüksek gümrük tarifeleriyle “dize getirmeye” çalıştı; ancak sonunda geri adım atmak zorunda kaldı. 30 Ekim’de bir araya gelen Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, uzun süredir devam eden ticaret savaşında bir “ateşkes” üzerinde anlaştı. Taraflar, karşılıklı olarak yeni gümrük vergilerini ve ihracat kısıtlamalarını bir yıl erteledi. Çin, nadir toprak elementleri ihracatına yönelik........