Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kurucu ve Onursal Başkanı
Şenay’ın çok bilinen, içimizi hoş eden şarkısı vardır, “hayat bayram olsa” ifadesinin geçtiği. Bayram arifesinde bu şarkının sözleri aklıma geliverdi.
Kardeşlikten, iyilik yapmanın erdeminden, ele ele tutuşmaktan bahseden bu şarkıda, en güzel duygular, bayram olması arzulanan bir hayat olarak vurgulanır. Büyüklerimizin “nerede o eski bayramlar” temalı sohbetlerinde çocukluk dönemine dair paylaşımları zihnimde canlanıverdi.
Peki, nedir “bayram” sözcüğüne bu “güzel” anlamı yükleyen?
Bayramların kim olursak olalım; yaşımız, sosyal statümüz, ekonomik durumumuz gibi farklılıklarımız ne olursa olsun bizler için özel bir anlamı var. Bunun şüphesiz psikolojik, psikiyatrik, sosyolojik, tarihi ve başka farklı boyutları derinlemesine incelenebilir, bu konuda geniş araştırmalar yapılabilir. Ancak bu köşede derin tartışmalara girmeden bayramların kendi yaşamımdaki anlamını, bana neler hissettirdiğini; içinde bulunduğumuz durumun bende yarattığı duygularla birlikte ele alacağım.
Çocukluğun özleminden gelecek umuduna
Bayramlarda büyüklerimizin “nerede o eski bayramlar” temalı sohbetlerinde daha çok çocukluk dönemine dair paylaşımlarını dinleriz. Alınan yeni elbiseler, yastık altında saklanan bayramlık ayakkabılar, harçlıklar, mahalle arkadaşlarıyla oynanan oyunlar anlatılır. Bu anılar bir yanıyla bizi geçmişe, geçmişin geleneklerine götürürken, diğer yandan dönemin genel sosyolojik yapısı hakkında da birbirinden değerli veriler sunar. Bu nedenle büyüklerin bayram anılarının dikkatle dinlenmesi gerektiğini düşünürüm.
Benim de eski bayramlarla ilgili benzer anılarım bulunuyor. Bu anılar bana rahmetli anne ve babam ile geçirdiğim güzel günleri hatırlatırken, beni aynı zamanda çocukluğumun saf ve temiz günlerine de götürüyor. Yaşamın bütün dönemlerinin ayrı güzellikleri bulunsa da çocukluk döneminin özel bir anlamı bulunuyor.
Yaş aldıkça, yaşam değiştikçe, değişimin etkisi bayramları da etkiledi. Eskiden ailelerin bir araya gelmesi, aile büyüklerinin ve uzaktaki yakınların ziyaret edilmesi gibi geleneklerle kutlanan bayramlar, bugün özellikle büyük şehirlerde artık birer tatil ve dinlenme dönemi olarak değerlendiriliyor. Çoğumuz aylar öncesinden tatil planları........