Herkesin bildiği gibi heyecanlar kan dolaşımında değişimlerle beraber gelir. Bunlar vazo-motör sinirler vasıtasıyla küçük damarların büzülmesini veya genişlemesini temin ederler. Zevk yüz derisini kızartır. Hiddet ve korku ise beyazlatır. Bazı kimselerde fena bir haber koroner damarlarının büzülmesine, kalbin kansız kalmasına ve ölüme sebep olabilir. Mahalli dolaşımın çoğalması veya azalması ile ruhi haller bütün guddelere tesir eder. İfrazatı artırır veya durdurur veya kimyevi faaliyetlerini değiştirir.

Joltrairt, manevi bir darbenin kanda belirli bir değişiklikler meydana getirdiğini ispat etmiştir. Büyük bir korku geçiren kimselerde akyuvarların azaldığını, damar tansiyonunun düştüğünü, kan plazmasındaki pıhtılaşma süresinin azaldığını müşahade etmiştir. Seromun fiziko-şimik halinde ise daha derin değişiklikler meydana geliyordu. “kanı bozulmak” deyimi kelimenin tam anlamıyla doğrudur. Düşünce organik lezyonlar doğurabilir.

Modern hayatın istikrarsızlığı, bitmeyen telaş, güvensizlik, mide ve barsaklarda asabi ve bünyevi düzenizliklere yol açan şuur hallerini yaratıyorlar. Hazımsızlık da yaratıyor. Barsaklardaki mikropların kan dolaşımına karışmasına yol açıyorlar. Kolitlerle bunlara refakat eden böbrek ve mesane enfeksiyonları, zihni ve manevi dengesizlik nedenleridir.

Bazı manevi faaliyetler dokularla organlarda fonksiyonel olduğu kadar anatomik değişiklerle beraber olabiliyor. Bu organik fenomenleri en değişik durumlarda görebiliyoruz ki, bunların arasında dua etmek de vardır. Duadan bazı formüllerin makine gibi ezbere okunmasını değil, dünyanın asil ve yüce prensibinin temaşası içinde şuurun kendisinden geçmesini, mistik bir yükselişi anlamadır. Bu psikolojik hal entelektüel bir hal değildir. Filozoflar ve ilim adamları tarafından anlaşılamıyor, yanaşılamıyor.

Denebilir ki, basit insanlar Allah’ı güneşin ısısı gibi kolayca hissedebilir, bir dostun iyiliği gibi anlayabilirler. Organik tesirleri olan dua bazı özel karakterler de arz ediyor. Evvela bu dua hiç menfaat gözetilerek yapılmaz. Tuval ressama, mermer heykeltraşa nasıl kendini verirse insanda........

© Hürses