Geçen yazımızda biraz geniş manada kadere taalluk eden hallere bakmışken simde biraz daha cüz-i iradenin esrarı üzerine yoğunlaşalım.
Descartes’in baş ucu edilmesi gereken “felsefenin ilkeleri” adlı eserinde diyor ki: “….ve fırsat düşünce gerçek cesaretten daha çok kendini göstermektedir. Aynı suretle müsrifler cömertlerden daha fazla itibardadırlar. Hakikaten dindarlıkta taassup gösteren namuslu kimseler de mürailerle hurafeperestler kadar dindar şöhreti kazanamıyorlar. Gerçek faziletlere gelince onlarında hapsi gerçek bir bilgiden gelmez. Bazen eksiklik veya yanlışlıktan doğanları da vardır. Böylece çok zaman sadelik iyiliğin sebebi olduğu gibi, çok zaman da korkudan sofuluk, umutsuzluktan cesaret doğar. ……. Yalnız kaba hayvanlardır ki, durmaksızın vücudlarını besleyecek gıdalarını aramakla uğraşır.........