CUMHURİYETİN 102. KURULUŞ YILI |
Atatürk Erzurum Kongresinin ertesi günü Mazhar Müfit’i çağırıyor ve ‘Sonuna kadar saklı kalacak. Bir ben, bir Süreyya, bir sen bileceksin...’diyerek şunları yazdırıyor:
“Zaferden sonra hükümet şekli Cumhuriyet olacaktır.
Yıllar sonra...
Mustafa Kemal Atatürk 28 Ekim 1923 günü akşamı Çankaya Köşkündeki akşam yemeğinde İsmet İnönü, Fethi Okyar, Latife Uşaklı, Ali Fuat Cebesoy, Halit Karsıalan, Kemalettin Sami Gökçen, Fuat Sirmen, Ruşen Eşref Ünaydın ve Kâzım Özalp ile toplanmış, yeni anayasa maddeleri üzerine bir tartışma başlamıştı.
Bugün 102. yılını kutlayacağımız Cumhuriyet ilk kez bu masada, Atatürk tarafından dile getirildi. Mustafa Kemal ; heyecanlı bir ifade ile önce masadaki arkadaşlarına baktı, ardından bıçağını hafifçe bardağının köşesine vurarak konuşacağı işaretini verdi. Tarihe tanıklık eden Çankaya’daki o köşkün salonunda, ulusun ve ülkenin yazgısını değiştiren o cümle yankılandı;
‘Efendiler! Yarın, Cumhuriyeti ilan edeceğiz!’
Salonda kısa süreli bir şaşkınlık, sessizlik ve meraklı bakışlar sonrasında alkışlar yükseliyor, Cumhuriyet yönetim şekli çerçevesinde anayasa maddeleri üzerine bir çalışma başlıyor. Ertesi gün, yani 29 Ekim’de Cumhuriyet’in ilanı TBMM’de oy birliğiyle kabul ediliyor, Mustafa Kemal Atatürk ilk cumhurbaşkanı seçiliyor.
Osmanlı Devleti açısından bir yönetim şekli olan saltanat, kelime anlamı olarak padişahlık veya hükümdarlık olarak tanımlanabilir. Bu yönetim şeklinde sahip olunan hükümdarlık babadan oğula geçmekteydi. Buna göre tahtın sahibi padişah ve ailesi oluyordu. Tahta sahip olan kişi ülkenin de tek........