Türk Borçlar Kanunu (TBK) konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin özel düzenlemeler getirerek kiracıları koruma altına almıştır. Bu düzenlemelerden en önemlilerinden biri de kira sözleşmelerinin sona ermesi ve tahliye koşullarıdır. Özellikle belirli süreli kira sözleşmelerinde kiraya verenin sözleşme süresinin bitimine dayanarak kiracıyı tahliye etme hakkı sınırlanmıştır. Ancak bu koruma mutlak değildir ve belirli koşullar altında kiraya verenin sebep göstermeksizin tahliye hakkı doğmaktadır.

TBK'nın 347. maddesi, konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracının korunmasını amaçlayan temel hükümleri içermektedir.

Belirli süreli kira sözleşmelerinde kiracının, sözleşme süresinin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşmenin aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılacağını belirtir. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Bu, kiracının sözleşmeyi uzatma konusunda daha güçlü bir konumda olduğunu gösterir. Ancak, maddenin devamında kiraya verenin on yıllık uzama süresi sonunda sebep göstermeksizin tahliye hakkı düzenlenmiştir.

10 Yıllık Uzama Süresi ve Tahliye Hakkı

TBK m. 347'ye göre, kiraya veren, on yıllık uzama süresi sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Bu hüküm, kiraya verene uzun süreli kira ilişkilerinde belirli bir noktadan sonra sözleşmeyi sona erdirme imkanı tanımaktadır.

Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde Durum

TBK m. 347, belirsiz süreli kira sözleşmeleri için de benzer bir düzenleme getirmiştir: belirsiz süreli kira sözleşmelerinde kiraya veren, kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilir. Bu durumda da on yıllık sürenin dolması, kiraya verene sebep göstermeksizin fesih hakkı tanımaktadır.

Yaygın Yanlış Anlamalar ve Doğruları

Kiracının 10 yıl sonra sebep gösterilmeksizin tahliyesi konusunda toplumda bazı yanlış anlamalar bulunmaktadır. Bu yanlış anlamaları ve hukuki doğrularını aşağıda inceleyelim:

Yanlış Anlama 1: "10 Yıl Dolunca Kiracı Otomatikman Çıkarılır."

Doğrusu: Kiraya verenin 10 yıllık uzama süresi sonunda sebep göstermeksizin tahliye hakkını kullanabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. 10 yılın dolması, kiracının otomatik olarak tahliye edileceği anlamına gelmez.

- Uzama Süresi Kavramı: TBK m. 347'deki "on yıllık uzama süresi" ifadesi önemlidir. Bu süre, kira sözleşmesinin ilk yapıldığı tarihten itibaren değil, belirli süreli kira sözleşmesinin ilk bir yıllık süresinin bitiminden sonra kendiliğinden uzayan sürelerin toplamıdır. Yani, 1 yıllık bir kira sözleşmesi yapıldığında, bu sözleşme 1 yılın sonunda kendiliğinden uzar ve bu uzamalar 10 yılı bulduğunda kiraya verenin tahliye hakkı doğar.........

© Hukuki Haber