Bir Dosyada HAGB Alınmışken Diğerinde Yeniden HAGB Verilebilir mi?

Ceza muhakemesi sistemimizde "hükmün açıklanmasının geri bırakılması" (HAGB), sanığa bir nevi "ikinci şans" tanıyan, cezanın belirlenip açıklanmasının ertelendiği bir müessese olarak düzenlenmiştir. Ancak uygulamada, sanığın farklı zamanlarda işlediği birden fazla suç nedeniyle yargılandığı durumlarda HAGB kararlarının birbirine etkisi tartışma konusu olmaktadır.

Özellikle, bir dosyada 2025 yılında HAGB kararı verilmişken, daha önce (örneğin 2022'de) işlenmiş başka bir suçun davası 2026 yılında sonuçlandığında, mahkemenin bu ikinci dosyada da HAGB uygulayıp uygulayamayacağı sıklıkla tereddüt yaratmaktadır.

HAGB’nin Temel Şartları

CMK’nın 231. maddesine göre HAGB kararı verilebilmesi için bazı koşulların bir arada bulunması gerekir.

Bunların başlıcaları; verilen cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olması, sanığın kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması ve mahkemenin sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varmasıdır.

Uygulamada en çok karıştırılan nokta ise, bu şartların değerlendirilmesinde “suç tarihi”nin mi yoksa “hüküm tarihi”nin mi esas alınacağıdır.

Suç Tarihi mi, Hüküm Tarihi mi Esas Alınır?

Yargıtay Ceza Daireleri ve Ceza Genel Kurulu kararlarında istikrarlı biçimde vurgulandığı üzere, HAGB uygulanabilirliği suç tarihi itibariyle değerlendirilir.

Yani sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olup olmadığına hüküm tarihine değil, suç tarihine bakılarak karar verilir.

Örneğin, sanık 2022 yılında bir suç işlemiş, 2025 yılında ise başka bir dosyada HAGB kararı almışsa, 2026 yılında sonuçlanan 2022 tarihli dosyada mahkeme yine HAGB kararı verebilir.

Çünkü 2022 tarihli suçun işlendiği dönemde sanığın herhangi bir mahkûmiyeti bulunmamaktadır.

Uygulamada Karşılaşılan Durum

Pratikte en sık rastlanan örnek şudur: Sanık, 2025 yılında işlediği suç nedeniyle HAGB kararı almıştır.

Ancak 2022 yılında işlediği başka bir suç dosyası hâlen derdesttir.

Bu dosya 2026 yılında sonuçlandığında, mahkeme o dosyada da HAGB kararı verebilir mi?

Teorik olarak evet, verebilir. Çünkü 2022’de işlenen suç, 2025’te verilen HAGB kararından önce gerçekleşmiştir.

Ancak mahkeme, sanığın sonraki yıllarda yeniden suç işlemiş olmasını dikkate alarak “yeniden suç işlemeyeceği” yönünde olumlu kanaate varmayabilir ve bu gerekçeyle HAGB uygulamayabilir.

Dolayısıyla bu durum kanunen mümkün olsa da, uygulamada hâkimin takdirine sıkı sıkıya bağlıdır.

Denetim Süresi İçinde Yeni Suç İşlenmesi

Sanık HAGB kararı aldıktan sonra, denetim süresi içinde yeni bir suç işlerse, hem önceki HAGB kararının bozulması hem de yeni dosyada HAGB........

© Hukuki Haber