26.03.2020 tarihli 7226 sayılı Kanun ile 42. maddenin ikinci fıkrasına eklenen (ç) bendi, idari para cezası rejimine ek bir yaptırım öngörmüştür. Buna göre, aykırılığa konu alan ile bu alanın bulunduğu arsanın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin çarpımı kadar tutar, mevcut para cezasına ayrıca ilave edilmekte; ancak bu ilave ceza, kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde aykırılığın giderilmesi ve yapının mevzuata uygun hâle getirilmesi hâlinde tahsil edilmemektedir. Düzenleme, aykırılığın giderilmesini teşvik eden ve ilgilisine ilave yaptırımdan kurtulma olanağı tanıyan bir mekanizma niteliğindedir.

Uygulamada ise idareler arasında birlik sağlanamamıştır. Bazı idareler, encümen kararlarında veya tebliğ yazılarında (ç) bendi kapsamındaki bu bir aylık süreye ve ilave cezanın tahsil edilmeyeceğine açıkça yer verirken; bazıları kararlarında hiçbir açıklama yapmamıştır.

Bu durum, açılan davalarda İdare Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay daireleri arasında farklı değerlendirmelere yol açmış; özellikle bir aylık sürenin ve tahsil edilmeme ihtarının karar metninde yer almamasının işlemi hukuka aykırı hâle getirip getirmediği yönünde belirgin yorum ayrılıkları ortaya çıkmıştır.

DANIŞTAY 6. DAİRESİNİN GÖRÜŞÜ

Danıştay 6. Dairesi, 42/2-ç bendinin uygulanabilmesi için idare tarafından bir aylık süre ve bu sürede aykırılığın giderilmesi halinde ilave para cezasının tahsil edilmeyeceğine ilişkin uyarının mutlaka tebliğ edilmesi gerektiğini, bu uyarının yapılmamasının işlemi hukuka aykırı hâle getirdiğini açıkça vurgulamıştır.
Danıştay 6. Dairesi, 13.03.2024, E:2023/3073, K:2024/1817

“...idari para cezasının ilgilisine tebliğinden itibaren bir ay içinde aykırılığın giderilmesi ve yapının mevzuata uygun hâle getirilmesi durumunda ise (ç) bendi uyarınca ilave edilen para cezasının tahsil edilmeyeceği uyarısına yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; davacıya… anılan hususta gerekli ikazın yapılmadığı görüldüğünden… hukuki isabet görülmemiştir.”

Konya Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu, 02/12/2024 tarih ve E:2024/46, K:2024/48 sayılı kararıyla; Konya BİM 2. İDD’nin 23/10/2024 tarihli E:2024/662, K:2024/1439 sayılı kararı ile Bursa BİM 5. İDD’nin 14/10/2024 tarihli E:2023/2770, K:2024/1896 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesi gerektiği kanaatine varmış ve uyuşmazlığı, 2576 sayılı Kanun’un 3/C maddesi uyarınca nihai karar verilmek üzere Danıştay’a göndermiştir.

DANIŞTAY İDDK’NIN 42/2-Ç BENDİ HAKKINDAKİ DEĞERLENDİRMESİ

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 01.10.2025 tarihli, E:2024/68, K:2025/61 sayılı kararı, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42/2-ç bendi bakımından Bölge İdare Mahkemeleri arasında doğan yorum ayrılığını gidermeyi amaçlamaktadır. Kurul önüne gelen dosyada, özellikle ilave para cezasına ilişkin “bir ay içinde aykırılığın giderilmesi hâlinde tahsil edilmeyeceği” uyarısının encümen kararında yer almamasının, işlemi sakatlayıp........

© Hukuki Haber