Davadan feragat Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 307 amir hükmü ile düzenlenmiştir. HMK madde 307’de ele alınan davadan feragat esasen tasarruf ilkesinin bir sonucudur. Çekişmeli yargıda esasen genel kural olarak tasarruf ilkesi geçerlidir. Bu ilkeye göre hakim kendiliğinden dava açamaz ; sadece taraflarca usule uygun olarak dava ikame edildiğinde yargılama yapılabilir. Taraflar dava ikame edilmesi, açılan davanın sonlandırılması ve dava konusu üzerinde tasarrufta bulunma yetkisine haizdir. Tasarruf yetkisinin doğal bir sonucu olarak, kimse kendi lehine dahi olsa dava açmaya zorlanamayacağı gibi, açılmış bir davayı sonuna kadar takip etmeye de mecbur değildir. Taraflar, bu yetkilerini tek taraflı irade beyanlarıyla veya karşılıklı anlaşmalarla kullanabilirler. Davadan Feragat kurumu da bu bağlamda taraflara verilen talep sonucunun tamamından veyahut kısmen vazgeçme hakkı tanıyan tasarruf ilkesindendir.

Davacı tarafın tek taraflı bir biçimde davadan feragat etmeye yönelik iradesini açık ve anlaşılabilir olacak şekilde mahkemeye yöneltmesi ile davadan feragat kurumu gerçekleşmiş olur. Davadan feragatin geçerli olabilmesi için davalı tarafın ya da mahkemenin muvafakatine gerek yoktur. Çünkü davacı tarafından davadan feragat edilmesi halinde yalnızca dava değil davaya konu haktan tamamen vazgeçilmesi sonucu doğmaktadır. Bu nedenle davadan feragat kurumu sonunda meydana gelecek sonuçlar davacıya tesir edeceğinden kanunun aradığı usule uygun yapılacak davadan feragat için davalının ya da mahkemenin muvafakatine bağlı olmayıp davacının tek taraflı irade beyanı ile yapılabilmektedir. Feragat, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 119. maddesinin (ğ) bendi uyarınca, dava dilekçesinde yer alan “talep sonucu” kısmından davacının tamamen veya kısmen vazgeçmesi şeklinde tanımlanmaktadır. HMK m.24/2-3 hükümleri gereğince, hiç kimse kendi lehine bir davayı açmaya zorlanamayacağı gibi, davacı da açtığı davayı sonuna kadar takip etmeye mecbur değildir. Bu bağlamda, davacı feragat beyanıyla 4 açılmış davayı sona erdirebilir (HMK m.24/3). Feragat beyanı sunulduğunda, gerekli dava şartlarının mevcut olması ve feragat eden tarafın ehliyetinin bulunması hâlinde, mahkeme davayı esastan incelemeksizin ve hüküm tesis etmeksizin sonlandırır.

HMK m.307 uyarınca, davadan feragat etme yetkisi yalnızca davacıya aittir. Bu nedenle, kural olarak davalının davadan feragat etme yetkisi bulunmamaktadır ve fakat davalının karşı dava açmış olması halinde, bu davadan feragat etme imkânı doğar. Maddi hukuk bakımından zorunlu dava arkadaşlığının söz konusu olduğu durumlarda, tüm dava arkadaşlarının birlikte feragat etmesi gerekmektedir; aksi halde feragat geçerlilik kazanmaz. Buna........

© Hukuki Haber