Daha önceki yazımızda, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu madde 85’e göre, motorlu araç işletenlerin, aracın işletilmesi sırasında üçüncü kişilere verdiği bedensel zararlardan sorumlu olacağını belirtmiştik.

Trafik kazasına uğrayan zarar görenler, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları (ZMSSGŞ) gereğince, sürekli işgöremezlik (kalıcı sakatlık) nedeniyle güç kaybı tazminatını, geçici işgöremezlikte geçici güç kaybı tazminatını, yaşam boyu başkasının bakımını gerektirecek derecede sakat kalanların bakım giderlerini, tedavi ve iyileşme süresinde bakıcı giderlerini ve tedavi giderlerini sigorta şirketlerinden talep edebilecektir.

Sürekli işgöremezlik nedeniyle güç kaybı tazminatı

ZMSSGŞ mad.5 (c) bendinde gösterilen güvence türü, trafik kazasında yaralanan kişinin organ kaybı veya organ zayıflaması biçiminde sürekli işgöremezlik kaybına (güç kaybına) uğraması durumunda ödenecek bir teminattır. Buna Yargıtay kararlarında ‘‘güç kaybı tazminatı’’ denilmektedir.1 Sürekli işgöremezlik zararları beden gücü kayıplarına göre sürekli kısmı işgöremezlik ve sürekli tam işgöremezlik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, E. 2020/6774 K. 2024/7542 T. 02.07.2024 Kararı’nda,

"Sürekli kısmî işgöremezlik, organ eksilmesi veya organ zayıflaması nedeniyle beden gücünün belli bir oranda azalması durumudur. Bu durumdaki kişi çalışmasını sürdürebilir ise de, yaşıtlarına ve aynı işi yapanlara göre (sakatlığı oranında daha fazla güç ve çaba harcayacağından), kazançlarında bir azalma olmasa bile (sakatlığı oranında) tazminat isteme hakkı bulunduğu kabul edilmekte; buna Yargıtay kararlarında "güç kaybı-efor kaybı" tazminatı denilmektedir.

Sürekli kısmî işgöremezlik durumundaki kişi, çalışan ve kazanç elde eden biri olmayıp da işsiz, yaşlı, emekli, ev kadını, çocuk olsa bile, bunlar günlük yaşamlarını sürdürürlerken "sakatlıkları oranında zorlanacak olmaları" nedeniyle tümünün "güç kaybı tazminatı" isteme hakları bulunduğu kabul edilmektedir.

Sürekli tam işgöremezlik, beden gücünün bütünüyle yitirilmesi durumudur. Bu durumdaki kişi artık çalışamayacak ve kazanç elde edemeyecektir. Bu nedenle tazminatı yüzde yüz oranı üzerinden hesaplanacak, giderek başkasının yardımıyla yaşamını sürdürmesi zorunluluğu varsa, ayrıca tazminat bakıcı giderleri de eklenecektir (Ç. Ahmet Çelik: Trafik Kazalarında Tazminat ve Sigorta Hukuk ve Ceza Sorumluluğu, ... Yayınevi, Nisan 2017, s: 385vd.)’’ demekle, sürekli işgöremezliğin tıp literatüründe de beden gücü kayıplarına göre ayrıldığı belirtilmiştir.

Çalışan kişilerin güç kaybı tazminatı hesabına esas kazançları, belgelerde görülen kazançlar değil, gerçek kazançlar olmalıdır. Çalışan kişi, tazminat hesabına esas kazançlarını, vergi kayıtlarıyla veya gerçeği yansıtmayan ücret bordrolarıyla kanıtlamak zorunda değildir.2

Yargıtay 11 H.D. 27.06.1986 Tarih, Esas 1986/3111, Karar 1986/3213 Sayılı Kararı’nda; ‘‘davacıların vergi yükümlüsü olarak tuttukları defterler ve vergi beyannamelerinde gösterilen kazançların zarar hesabında esas alınması ve davacıların oradaki beyanlarıyla bağlı sayılarak zararın hesabı, tazminat hukuku ilkeleriyle bağdaştırılamaz.’’ demekle Yargıtay’ın vergi bildirimlerini ve ticari defterleri tazminat davalarında geçerli belgelerden saymadığı görülecektir.

Ücret bordroları konusunda da, koşulsuz imzalanmış olsa dahi, işçinin(çalışanın) mesleğine, yaptığı işe, kıdemine göre gerçeği yansıtmıyorsa, geçerli sayılmayacakları, gerçek kazancın........

© Hukuki Haber