I. İLGİLİ KAVRAMLAR
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 3. maddesinde çeşitli tanımlara yer verildiği görülmektedir. Bu kapsamda çalışan, kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi; genç çalışan, on beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı; çalışan temsilcisi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı ifade etmektedir.
II. ÇALIŞANLARIN VE ÇALIŞAN TEMSİLCİLERİNİN 6331 SAYILI KANUN KAPSAMINDA HAKLARI VE YASAL İMKANLARI
6331 sayılı kanun dikkate alındığında, çalışanın çalışmaktan kaçınma hakkının olduğu görülmektedir. Zira çalışanların ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalması halinde, kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep etme hakları vardır. Bu halde kurul acilen toplanarak, işveren derhâl kararını vermek ve durumu tutanakla tespit etmek durumundadır. Alınan karar ise, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilmek zorundadır.
Kurul veya işverenin, çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde; çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilmektedir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları, yasal hüküm uyarınca saklıdır.
Çalışanlar, ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda belirtilen usule uymak zorunda olmaksızın iş yerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gidebilmektedir. Bu halde çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamamaktadır.
İş sözleşmesiyle çalışanların talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilme hakları mevcuttur. Bu halde toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, yazılı hükümlere göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılmaktadır.
Ancak 6331 sayılı yasanın 25 inci maddesi uyarınca iş yerinde işin durdurulması hâlinde, çalışmaktan kaçınma hakkına ilişkin hükümler uygulanmamaktadır.
İşveren; çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup,........