İHALEYE KATILIMDA SUNULAN TEMİNAT MEKTUBUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ: YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ’NİN 2025/6743 E., 2025/6141 K. SAYILI KARARININ İNCELENMESİ |
GİRİŞ
İcra ve İflas Hukuku, dinamik yapısı ve uygulamada sıkça karşılaşılan çetrefilli meseleleri ile hukukçuları daima teyakkuzda olmaya zorlayan bir disiplindir. Özellikle cebri icra yoluyla yapılan satışlarda, alacaklı ve borçlu menfaatlerinin yanı sıra ihaleye katılan üçüncü kişilerin haklarının da hassasiyetle korunması, satış sürecinin şeffaf ve kanuna uygun yürütülmesi esastır. Bu süreçte en sık rastlanan uyuşmazlık konularından biri de, ihaleye katılımın ön şartı olan teminatın hukuki niteliği ve geçerlilik koşullarıdır. Çalışmamızın konusunu, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin yakın tarihli bir kararı özelinde, elektronik ortamda yapılan ihalelerde sunulan teminat mektuplarının “kesin ve süresiz” olma zorunluluğunun tartışılması oluşturmaktadır.
İncelenecek olan Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 09.10.2025 tarihli, 2025/6743 Esas ve 2025/6141 Karar sayılı ilamı, ihalenin feshi talebine ilişkin bir şikayeti konu almakta ve özellikle satış memurunun, ihaleye katılan bir isteklinin sunduğu teminat mektubunu “geçici” olduğu gerekçesiyle kabul etmemesi ve istekliyi ihaleden çıkarma işleminin hukuka uygunluğunu mercek altına almaktadır. Karar, çoğunluk görüşü ile muhalefet şerhi arasındaki derin hukuki ayrılıklar sebebiyle, konunun ne denli tartışmalı olduğunu ve farklı yorumlara açık olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu makalede, öncelikle karara konu olan olay ve hukuki süreç özetlenecek, ardından ilgili yasal düzenlemeler ve Yargıtay’ın çoğunluk görüşü ile sayın üye M.T. Uyar’ın isabetli karşı oy gerekçeleri, bir icra hukuku uygulayıcısı gözüyle teknik bir tasnife tabi tutularak eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilecektir.
OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ
Somut olayda, bir borçtan dolayı ortaklığın giderilmesi ilamına dayanılarak satışa çıkarılan 8 parselde kayıtlı taşınmazın ihalesi sırasında, şikayetçi üçüncü kişi, ihaleye katılmak için bir teminat mektubu sunmuştur. Ancak satış memurluğu, davalı/hissedarlar vekilinin itirazı üzerine, sunulan teminat mektubunun “geçici” nitelikte olduğu, İcra ve İflas Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik’in 6/c maddesinde aranan “kesin ve süresiz” olma şartını taşımadığı gerekçesiyle şikayetçiyi ihaleden çıkarmıştır. Şikayetçi, bu işlemin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek ihalenin feshi talebiyle icra mahkemesine başvurmuştur.
İlk Derece Mahkemesi, şikayetçinin sunduğu teminat mektubunun Yönetmelik hükümlerine uygun olmadığı ve bu eksikliğin sonradan tamamlanmasının mümkün bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar vermiştir. Şikayetçinin istinaf başvurusu da Bölge Adliye Mahkemesi tarafından esastan reddedilmiştir. Temyiz üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 12. Hukuk Dairesi ise, çoğunluk oyuyla Bölge Adliye Mahkemesi kararını kaldırarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına hükmetmiştir.
Yargıtay’ın bozma gerekçesi özetle; satış müdürünün, başlamış olan ihalede, teminat mektubu kabul edilerek ihaleye katılan şikayetçi tarafından pey sürüldükten sonra, kanunda sayılan haller dışında ihaleye müdahale yetkisi bulunmadığı, bu suretle şikayetçinin ihaleden çıkarılması nedeniyle ihalenin normal koşullarda yapılmadığı, bu durumun başlı başına ihalenin feshi sebebi olduğu yönündedir. Daire, teminat mektubunun kesin olup olmadığına ilişkin iddianın ise ancak ihalenin feshi şikayetinde ileri........