Büyük Türkistan başta olmak üzere Asya’nın doğusunda, batısında, kuzeyinde ve güneyinde on altı büyük, onlarca da orta ve küçük ölçekli devlet kurma başarısı göstermiş bu kadim milletin tarihte başıbozuk bir şekilde, gayesiz ve gailesiz bir biçimde yaşadığını söylemek mümkün olmadığı gibi, tâbi olduğu bir inanç sisteminin bulunmadığını da söylemek elbette mümkün değildir.

Eski Türkler cihan hâkimiyeti ülküsünün peşinden koşarken onları motive eden, kontrol eden güçlü bir inanç sistemleri mevcuttu. “Gök Tanrı Dini” olarak da adlandırılan bu inanç siteminin en önemli özelliği yaratıcının/Tanrının tek olduğuna, ezeli ve ebedi olduğuna, her şeye gücünün yettiğine, eşinin ve benzerinin olmadığına inanılıyor olmasıydı. Yine bugün yüce dinimiz tarafından yasaklanan (yalan konuşmak, hırsızlık yapmak, zina etmek, kötülük yapmak ve Tanrıyı tasvir etmek gibi) pek çok şeyin bu inanç sisteminde yasak olması belki de Türklerin İslam’ı kabul etmelerindeki en önemli etkendi. Ayrıca ölümden sonraki ahiret hayatına inanmak bu dinin temel esaslarındandı. Bu nedenledir ki, cennete “uçmak”, cehenneme de “tamu” denirdi. Ölen kişiler değerli eşyalarıyla birlikte gömülürdü.

Bu inanç sisteminde dünyamız; gök, yeryüzü ve yeraltı olmak üzere üç boyutlu olarak tasavvur edilirdi. Ancak yukarıda bir değil, birkaç gök tabakası mevcuttu ve bunların en üstünde Tanrı yer alırdı. İnsanlar yeryüzünde yaşar; iyilerin ruhlarının........

© Hedef Halk