Sınıf mücadelesi ve Aleviliğin özgürlük direnişi |
Dara çekilirken bile eğilmedi o boyun
Yedi kat yerin altından sızıp geldi aşk suyun
Cemler'de yanan o çerağlar karanlığı boğar
Zalime karşı isyanda yoksulun hakkı doğar
Aleviliğin tarihsel köklerini ve günümüzdeki işçi sınıfı hareketiyle olan ilişkisini ve potansiyelini ele alırken, kapitalist düzeni reddeden öğretinin öngördüğü eşitlikçi, paylaşımcı sosyo-ekonomik sistemle örtüşmesini göz ardı edemeyiz. Alevilik, Anadolu tarihi boyunca ezilen toplumların haksızlığa karşı başkaldırı bayrağı olmuştur. Bu nedenle, özünde devrimci bir karakter taşır. Bu devrimci ve eşitlikçi öz, günümüzdeki işçi sınıfı hareketinin potansiyeli ve hedefleriyle kuvvetli bir bağ kurmasını sağlamanın temelini oluşturur.
Friedrich Engels’in de belirttiği gibi, Ortaçağ'da toplumsal ve siyasal hareketler, var olan feodal düzeni ve onun ideolojik dayanağı olan kiliseyi/dini hedef almak zorundaydı. Bu koşullar altında, her türlü ilerici doktrin, zorunlu olarak teolojik sapkınlıklar olarak ortaya çıktı. Anadolu Aleviliği, işte bu tarihsel zorunluluğun ürünüdür; ezilen yığınların haksızlığa karşı yükselttiği bir başkaldırı bayrağı ve emekçi yığınların anti-feodal, anti-emperyalist, demokratik ve devrimci özlü öğretisidir.
***
Alevilik, binlerce yıllık toplumcu görüşlerin Batınilikle harmanlanmasıyla ortaya çıkmış, Anadolu’da yaşanan ve teokratik düzene, sömürüye ve zulme karşı çıkan özgürlükçü çizgisi gibi büyük halk ayaklanmalarıyla beslenmiştir.
Şeyh Bedreddin'in düşüncelerinde yankı bulan eşitlikçi ve ortaklaşmacı ilkeler (dünya mallarının ortaklaşa kullanımı, üretmeden tüketmenin yasaklanması, kadın-erkek eşitliği) Aleviliğin köylü sosyalizmi olarak nitelendirilmesine neden olmuştur. Bu kavramlar, feodalizmin mülkiyetçi ve hiyerarşik yapısına karşı temel bir itirazı temsil eder.
Araştırmacı Yazar Rıza Yörükoğlu’na göre Alevilik, dinin aşılmaz kurallarını kırıp parçalamanın zırhı olmuş, insan yaşamında akıl ve düşünceyi egemen kılarak insanı özgürleştirmeye çalışmıştır. "Enel-Hakk" (Hakk........