İstanbul’u İstanbul yapan asetlerin çoğu Fatih’te. Fatih hem çok değerli hem çok kültürlü, hem zenginliği fakir mahalleleri göze çarpan bir ilçe.
Mehmet Ergün Turan Fatih ilçe belediye başkanı. Turan AK Parti Grup başkanlığı, Meclis başkanlığı, İmar Komisyon başkanlığı ve TOKİ başkanlığı yaptıktan sonra 2019’da Fatih’ten aday gösterildi ve kazandı.
Her kesim tarafından az çok onay gören, çalışkanlığı takdir edilen biri. Nitekim Ak Partili belediyeler arasında aday adayı olmayan tek yer Fatih’ti.
İsmi 31 Mart 2024’teki yerel seçimde AK Parti İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayları arasında da geçmişti.
AK Parti’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Murat Kurum ile Ekrem İmamoğlu arasında kalmasına neden olan davetiye krizine gelene kadar kimse onu güncel siyasetle ilgili aktif bir tartışmanın içinde görmemişti.
Kendisiyle konuşmak için buluştuğumuzda beni “mutlaka görmenizi isterim” diyerek Mevlanakapı’daki kara surlarının koruma alanında yapılmış millet bahçesine götürdü. Sur dibinin düzenlenmesi çok emek gerektirmiş, bisiklet yolları, kamelyaları yeşil alanları ile sahiden Topkapı-Mevlanakapı arasının havasını değiştirmiş. Turan bahçenin her metrekaresiyle övünüyordu. Ama en çok Fatih’e 12 kütüphaneyle gurur duyuyordu.
Mehmet Ergün Turan’la rekreasyon gezintimize bir noktada son verdik veFatih’in sorunlarından geelceğine, eski arkadaşım dediği Ekrem İmamoğlu hakkındaki görüşlerine kadar pek çok konu başlığı arasında sörf yaptık.
"ŞU AN FATİH’TE DRAMATİK BİR GÖÇMEN YA DA SIĞINMACI SORUNU YOK"
-Ergün Bey en sıracalı konudan, kitabın ortasından başlayalım. Fatih’in göç ile anılması gibi bir durum var ve bu Fatih’in başlıca sorunu gibi zikrediliyor. Sizce de öyle mi? Fatih sığınmacı ve yabancı mukim meselesini büyük bir sorun olarak yaşamaya devam ediyor mu?
Yanlış bir algı bu. 2019’da burada farklı ülke vatandaşı sayısı 78 bin civarı. Suriyeli sığınmacı sayısı 29 bin civarında. 2021’de ilk defa Fatih ve Esenyurt’ta olmak üzere bir karar alındı, ikamet yasağı. %, geçmemesi gerekiyor. Fatih’te 2023 sonunda ise ikamet eden göçmen sayısında azalma var. 78 bin olan rakam 19 binli rakama düştü. 29 bin olan rakam ise 20 binli rakamlara düştü.
-Burada sığınmacı ya da göçmen sayısına dair ciddi bir çalışma yapıldı mı, çünkü bu sayılara yerel yönetim birimlerinin erişim yasağı olduğu ...
Resmi ikamet 20 binlere düştü. Ama biri kaçak olarak geldi burada oturmaya başladı, bakın bu olabilir. Ancak devlet bir düzen getirdi. Şu an rahatsız edici bir durum yok Fatih’te. Ama ne var, kalabalığın olduğu sokaklar var. Arapların ticaret yaptığı Akşemsettin caddesi, Yusufpaşa gibi yerler…
-Malta Çarşısı?
Malta Çarşısı'nda bir yoğunlaşmanın olduğu yadsınamaz elbette. Ama şunu da düşünün. Bizim geçmişte nasıl bir çarşı kültürümüz varsa onlarda da benzeri var. Gaziosmanpaşa’daki Arap bile gelip buradan Malta’dan alışveriş yapmaya çalışıyor. Yani çarşı içindeki yoğunluğun tamamı Fatih’te mukim değil. Yaşayan olarak baktığınızda Fatih göçmen yoğunluğu açısından 11. ilçe şu an. Bizden önce 10 ilçe daha var.
-Ancak burası sit alanı ise demografisi bile koruma altında olmalıdır şeklinde br görüş var. Malta çarşısında Türk esnafın bu kadar azalmış olması bir kültürü bir geleneği tehdit ediyor deniliyor.
Öyle ama şöyle bir durum var: Orada dükkanın sahibi olan Türk, daha iyi kira ödediği için sözleşme yapıp dükkanını bir arap esnafa kiralamak istiyor. Kimse kimseyi bir şeye zorlamıyor ya da kimse kimsenin elinden bir şeyi zorla almıyor. O zaman ne yapabilirsiniz? Bunu en çok söyleyenler Londra’yı örnek gösteriyor. Ama orada Oxford City’nin yanında bir Çin sokağı var öbür tarafta Paki sokağı var. Bir tane İngilizce tabela yok. Ben bu doğrudur demiyorum nitekim bizde mesela % sınırı var.
İnsanlar bir dönem farklı yaşam tarzını yadırgıyordu, özellikle gürültü konusunu. Ama şu an dramatik bir durum sahiden yok. Artık devlet göçü iyi yönetiyor. Bakın çözüyor demiyorum ama artık iyi yönetiyor. Bazı sorunlar çözülmez, yönetilir. Göç de böyle bir sorun. Suriyeliye karşı olmak ya da göçe karşı olmak şimdi dünyada da bizde de otomatikman oy kazandırıyor partilere. Yeni bir ideoloji bu adeta. Oysa yakında belki iklim göçleri olacak ve belki iklim krizi Türkiye’yi vurduğu için Türkler göç etmek zorunda kalacak. Vicdanı olan buradan bakıp göçe karşı olmak mümkün desin şimdi. Göçle mücadele edemezsiniz bu yüzden. Göçü ancak yönetebilirsiniz.
Buradaki sosyal dokunun değişimi Suriyelilerle başlamadı ayrıca. Bakın Fatih Harbiye romanı orada. Peyami Safa Fatihli. Gelenek modernizm çatışması değil oradaki sadece. Burası geçmişte yaşam için en mutena yerlerden biriydi. Bir dönem geldi, İstanbul yerlisinin terkettiği yer oldu. Ama yavaş yavaş yeniden tercih edilen bir yer oluyor, ibre o yönde.
"BALAT’DA OTEL YAPILAŞMASINA İZİN VERMİYORUZ, VERMEYECEĞİZ"
-Bunun nedeni tarihi yarımadanın sadece ticarete ve ekonomiye hasredilmesi, orada gündelik yaşam diye bir şeyin kalmaması değil mi biraz da?
Evet aynen çok doğru. Biz bilinçli bir yöneticilik yapmasak şu an Balat’ın tamamı otel olmuştu. Sırf bu yüzden biz Balat’ta otel yapılaşmasına izin vermiyoruz. Oradaki aile hayatını gündelik yaşamı korumak için.
-Orada da yayalaştırma yapılmıyor, küçük ticari işletmeler, cafeler engelleniyor diye eleştiriliyorsunuz
Hayır kaldırımı sıfır farka kadar kullandırıyoruz. Bütün kaldırımı kullanıyor cafeler. Yolları almalarına da izin veremeyiz, on binlerce insan yaşıyor orada. Nasıl evlerine gidip gelecekler? Bir kısmının derdi binalara neden otel izni vermiyoruz meselesi. Otele izin vermiyoruz evet. Ama cafelere olabilecek en büyük kolaylığı sağladık. Burada çok farklı sosyolojiler var. Buradaki çok kültürlü hayatı korumak zorundayız. Burada bir aile yaşamı var. Galata Pera değil burası. Bıraksak her ev otel yapılacak. Mahalle hayatı yok olacak.
-Sadece turiste odaklanmış bir şehir olmaz diyorsunuz...
Dünyanın hiçbir yerinde buna izin verilmez. İtalya’da Venedik tamamen turiste göre hazırlanmış mesela ve sunilik var. Bir kez gidersiniz ama tekrar gidilmez. Ama Floransa daha 2000’lerin başında bile geceleri ana caddeleri ışıklandırıp ara sokakları az aydınlatıyordu. Nedenini sorduğumda........