DUBAİ – Günümüzde küresel ölçekte sivil ve askeri havacılık fuarı düzenleyen üç önemli merkez var: Londra, Paris ve Dubai Airshow. Orta Doğu’da son yıllarda öne çıkan ve diğer Körfez ülkeleriyle yoğun rekabet içinde olan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Dubai Airshow’un da katkısıyla milli gelirinin yüzde 27’sini havacılıktan sağlayan bir ülke konumuna gelmiş durumda. BAE’nin her ülkeyle engelsiz ilişkileri, Dubai Airshow’a katılımın çok yüksek olmasını sağlıyor. Bu durum ekonomisine çeşitli açılardan ciddi katkı sağlıyor.

Mesela son yıllarda Paris ve Londra’ya katılma şansı bulamayan Rusya, 5’inci nesil hayalet (stealth) savaş uçağı Su-57E’nin ihracat modelini ilk kez Dubai Airshow’da sergiledi. Uçuş gösterisi gerçekleştirdi. Çin’in yolcu uçağı COMAC-19, Hindistan Hava Kuvvetleri’ne (IAF) ait Surya Kiran akrobasi ekibi de burada gösteri uçuşu yaptı. Fransızların Rafale ve Mirage 2000-9 savaş uçakları ile Russian Knights akrobasi takımı aynı yerde buluştu. ABD ise F-35 ve B-52 uçaklarıyla adeta fuarın vazgeçilmezleri arasında yer alıyor. Boeing ve Airbus da en son model yolcu uçaklarını; Boeing 777X ve Airbus A350'iyi burada uçurdu.

Yıllardır takip ettiğim Dubai Airshow, dünyada birbirinin karşıtı olan ülkeleri buluşturan ilginç bir platform olma özelliğini koruyor. Genelde fuarın ilk günleri büyük siparişler, anlaşmalar ve uçuş gösterileriyle çok hareketli geçer. Bu yıl da öyle oldu. Fuarın ev sahibi Emirates Havayolları, Boeing’in en yeni modeli 777-9 için daha öncekilere ek olarak 65 adet daha sipariş verdi. Siparişin liste fiyatı 38 milyar ABD doları. Emirates’in Boeing 777X siparişleri 270 adede ulaşırken, bu modelde dünyanın en büyük müşterisi konumunu güçlendirmiş oldu. Havayolu, günümüzde dev jumbo jet Airbus A380’nin de dünyadaki en büyük kullanıcısı. Gelecek yıllarda bu pozisyonu Boeing 777X alacak. Emirates Group’un kısa süre önce 2024-2025 mali yılı için 5,6 milyar dolar net kâr açıklamasının ardından yeni uçak siparişiyle de dünyanın bir numaralı uluslararası yolcu taşıyıcı rolünü gelecekte de koruma iddiasını ortaya koymuş oldu.

Havacılık sektörünün geleceğin şekillenmesinde Dubai Airshow önemli roller üstleniyor. Elektrikli, dikey kalkış-iniş (e-VTOL) yapabilen Joby Aviation’ın S4 modeli uzun süredir Dubai çöllerinde test uçuşları gerçekleştiriyor. İlk defa bu fuarda da gösteri uçuşu yaptı. Muhtemelen ABD’den önce Dubai’de gelecek yıl hava taksi hizmeti vermeye başlayacak.

Joby S4, pilotlu........

© Habertürk