Konu savunma olunca stratejik derinliği de çok yönlü oluyor. Yaklaşık bir yıldır yoğunlukla gündeme gelen Türkiye’nin F-35 programına dönüşü konusunda olumlu havaya rağmen henüz bir netlik yok. Ayrıca F-16 konusu da masada bekliyor. Türkiye’nin F-35 programına geri dönmesi, modernizasyon kitleriyle birlikte ilave F-16 alımı, savunma sanayii ekosistemine ve diğer kritik projelere nasıl etki edeceği de ayrı bir husus; çünkü ciddi mali yükümlülükler getiriyor. Eurofighter Typhoon tedarik sözleşmesi Türkiye’nin bazı konularda elini rahatlattı, ancak ABD ile olan ilişkilerin süreci hangi aşamaya taşıyacağının kestirmek zor.

Dinamik bir hızla ve şevkle devam eden KAAN projesinin tüm bu gelişmelerden etkilenmemesi gerekir. Ama bir şekilde KAAN’a etkisi olacağı için karmaşık gelişmeleri de beraberinde getirecektir. Mesela ABD ile F-35 ve F-16 meselesi çözüme kavuştuğunda KAAN’ın 2028’deki ilk seri üretim modelleri için gerekli olan motor sorunu da ortadan kalkacak. Ancak bu defada zorlu finansman tablosu ortaya çıkacağı yorumları yapılıyor. Bu durumda son yıllarda güvenlik güçlerimizin envanterine giren çok nitelikli savunma sanayi ürünlerimizin ihracatına ağırlık verilerek finansmanı buradan sağlamak gerekecek. Fakat finansmandan daha önemli olan husus KAAN’daki motivasyondur.

ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkan Recep Tayyip Erdoğan arasındaki olumlu ilişkinin, F-35 savaş uçağı tedariki konusunda etkili olacağına uzun süredir vurgu yapıyor. Fakat bir yandan yeni bir şeyler gündeme getiriyor. Çünkü bir yıl önceki açıklamalarına göre şu an bu meselenin çözülmüş olması gerekiyordu, çözülmedi.

Barrack, son olarak geçen hafta yaptığı açıklamayla, gelecek aylarda hem ABD’'nin hem de Türkiye’nin güvenlik ihtiyaçlarını karşılayacak bir atılım olacağını umut ettiğini söyledi. Bir de dipnot ekledi: “ABD yasalarına göre Türkiye’nin F-35 programına dönebilmesi için S-400 sistemini kullanmaması ve bulundurmaması gerekir.” Türkiye’de karşı açıklama yaparak S-400 konusunda bir değişiklik olmadığına dikkat çekti. Bu durumda acaba gelişmeler hangi aşamada?

Her ne gelişme olursa olsun Türkiye’nin en stratejik ve vizyoner projesi KAAN’ın hiçbir şeyden ve hiçbir şekilde etkilenmemesi icap ediyor. KAAN için gerekli olan ABD’nin F110 motorları veya başka bir formül bulunması, F-35’e dönüşten daha önceliklidir. Yerli motor TEI-TF35000 hazır olana kadar öncelikli mesele olarak motor konusu öne çıkıyor. Zira KAAN, askerî bir proje olmaktan öte bağımsızlık ve teknolojik sıçrama projemizdir.

Bilindiği üzere F-35 ve F-16 alım için verilen sözlerin yerine getirilmemesi sebebiyle Türkiye, 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı tedariki yoluna gitti. Bu durumda F-16 modernizasyonu (Blok 70 Kiti) pakette tutulup, ABD’den 40 adet yeni F-16 Blok 70 uçağı alımından vazgeçmek mümkün olacak mı? ABD, F-35 ile aynı pakette F-16 anlaşmasını bir bütün olarak dayatırsa ne olacak? Zamanında adım atmayan ABD ile böyle bir pazarlık mümkün olabilecek mi? Bu soruların cevabını büyük ihtimalle önümüzdeki yıl almış olacağız.

En büyük finansman ihracat

2025 yılı Ocak-Kasım dönemi toplam savunma-havacılık ihracatı, geçen yıla göre yüzde 30 artışla 7,445 milyar dolar oldu. Verilere yıllandırılmış olarak bakıldığında savunma ve havacılık ihracatının yüzde 30.8 büyümesi........

© Habertürk