Akdeniz havzası bir süredir sahte zeytinyağı baskınlarıyla çalkalanıyor. Türkiye, Yunanistan ve İtalya üzerinden İspanya’ya uzanan zeytin coğrafyasında jandarma, organize suç ve mali şube ekipleri sızma süsü verilmiş tonlarca sahte yağ ele geçiriyor. Avrupa Birliği sahasında Europol’ün de dahil olduğu uluslararası operasyonlarda organize çeteler çökertiliyor.
AB verilerine göre zeytinyağı şu an, sahteciliğin en fazla görüldüğü gıda ürünü. Patlamanın sebebi iklim krizi; kuraklık ve mantar istilası gibi nedenlerle zeytin hasadı giderek düştüğü için yağ arzı talebi karşılamıyor, fiyatlar tırmandıkça merdiven altı üretim artıyor. Akdeniz, iklim krizinde en kırılgan bölge. Kuraklığın yanı sıra orman yangınları ve tufanı andıran şiddetli yağışlar önümüzdeki yıllarda zeytin hasadını daha fazla vuracak, rekoltede rekor düşüşlere tanık olacağız. AB Komisyonu’nun görüşü bu yönde.
Küresel ısınma nedeniyle gıda ürünlerinin ateş pahasına dönmesi literatüre yeni bir kavram getiriyor: “Climateflation”, yani “iklim enflasyonu” ve oluk oluk zeytinyağı zevki elimizden kayıp gidiyor.
“Yeşil altın” lakaplı zeytinyağının fiyatı Avrupa piyasasında son iki yılda iki kattan fazla artmış durumda. Pahalılık tüketiciyi öyle vuruyor ki, zeytinyağının dünyadaki bir numaralı üretici ve ihracatçısı İspanya’da hırsızlıklar nedeniyle marketlerde yağ şişelerine alarmlı kelepçe takılıyor. AB’de ortalama fiyat artışı yüzde 75’i bulurken İspanya’da zeytinyağı yüzde 150 zamlandı, ihracatı yüzde 30 geriledi. İspanyollar, nispeten daha ucuz diye zeytinyağı almak için komşu Portekiz’e gidiyor.
İspanya, İtalya ve Yunanistan’da toplanan sahte zeytinyağları ayçiçek yağıyla, yüksek miktarda linoleik asit ve yasal limitin çok üzerinde gıda boyaları içeriyor, naylon sertifikalarla piyasaya sürülüyor. Geçenlerde Selanik’teki bir baskında yakalanan yağ düzenbazı baba-oğulun imalathanesinde 13 ton sahte zeytinyağı ele geçirildi. Yunan polisinin açıklamasına göre........