Coğrafi keşifler başladığında Hollanda; 1,5 milyon nüfuslu, ringa balığı ticaretiyle geçinen, İspanya İmparatorluğu’na bağlı bir eyaletti. 1358 yılına kadar çok sayıda ülke ringa balığı ticareti yapıyordu. (Ringa balığı tuzlandığında çok uzun süre bozulmadan dayanabildiğinden çok önemliydi, öyle ki İskoçya ve Hollanda üç kez bu yüzden savaştılar.)
1358’de Hollandalı bir balıkçı, balığı iç organlarından hızlı ayırmayı sağlayan yöntemi buldu. Yeni yöntem ve tuzlama sayesinde balık bir yılı aşkın süre bozulmadan dayanabiliyordu. Bu yöntem, ringa balığı ticaretinin Hollanda’nın tekeline girmesini sağladı.
Avrupa ortalarından doğan, seyrüsefere uygun iki nehir, Hollanda’da denize dökülür. Hollanda, nehirler vasıtasıyla balıkları Avrupa’nın her tarafına satıyor, karşılığında Avrupa’dan aldığı ürünleri okyonus kıyısındaki limanları vasıtasıyla diğer memleketlere gönderiyordu.
Hollanda, coğrafi keşiflerden sonra konumu ve ticari birikimi nedeniyle, İspanya’nın Amerika’dan getirdiği ürünleri Avrupa’ya pazarladığı merkez hâline geldi. (İspanya İmparatorluğu’na bağlı olmanın avantajını kullandı.) Hollanda’nın nehir gemiciliği sayesinde, rekabet üstünlüğü ve maliyet avantajı olduğundan Portekiz de ürünlerini Hollanda üzerinden pazarlamaya başladı.
Hollanda, iki sömürge imparatorluğundan altın, gümüş, baharat, şeker, tuz ve ipek gibi ürünler alıp Avrupa ülkelerine satıyor, Avrupa ülkelerinden aldığı veya kendi ürettiği tahıl, kereste, demir aletler, silah ve denizcilik malzemelerini onlara sevk ediyordu. Hollanda nehirler vasıtasıyla, Avrupa içlerine ulaşabildiğinden rakibi olan İngiltere’den daha avantajlıydı.
Hollanda silahsız, topsuz, dolayısıyla hafif gemiler üreterek yapılan ticaretin ilk yatırım tutarını ve nakliye maliyetini minimize etti. Böylece rekabette daha da üstünlük sağladı. (Gemiler silahlı da olsa, denk gelindiğinde, korsanlarla başa çıkılması imkansızdı.) Bununla da yetinmeyerek geniş gövdeli ve dar güverteli gemiler ürettiler. Avrupa’da vergiler güverte genişliğine göre alındığından, vergi yükünü minimize etmiş oldular.
Bu........