Barış kuramları ve teknikleri |
‘Barış’, ‘bütünleşme’, ‘birlik’ ve ‘düzen’ kavramları dillerde dolaşırken, bunların bileşenleri, tanımları ve temel yaklaşımlar ele alınmamaktadır. Bu da iletişimi tehdit eder boyuta gelebilmektedir.
Ben bu yazıda ‘barış’ olgusu ve kavramına ilişkin birkaç hususu paylaşacağım.. Böylece kavramların içini boşaltmanın imkansız olduğunu göstereceğim.
Tarihte çatışma/savaş ve barış, ikiz kardeştir, biri birine bağlı olgulardır; barış olgusunun varlığını çatışma olgusuna borçlu olduğu söylenir. Toplum yapısı, sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik, siyasî, hukukî, askerî vb birçok açıdan sorun üretiyor, çatışma kaçınılmaz hale geliyor ve sözkonusu sorunlar çok farklı aktörlerle farklı mekanizmalar/müdahalelerle çözülüyor ise barışın da yapısal olduğu tespiti yapılmaktadır. Bu nedenledir ki çeşitli barış tanımları vardır.
Barışı tanımlamak, ancak çatışmalı ortamlar ve ürettiği sorunları ortaya konunca mümkün olmaktadır. Barış, sonuçta çatışmada taraf olmuş ya da öteki olarak görülen kişiler, gruplar ve kurumların birbirlerine karşı psikolojik yaklaşım, tutum ve davranışlarında bir değişiklik içermektedir. Bu hem bilişsel hem duygusal hem de davranış düzeyinde değişimi gerektirir. Barış, kısaca “öteki” olarak görülen grupla yeni bir ilişki kurma biçimi geliştirmektir; eşit kurulan iletişim ve ilişkinin kurumsal olarak koruma altına alınması, siyasal ve ekonomik yeni zeminin dışlayıcı ve ayrımcı olmayan mekanizmalar üretmesi gerekir..
Çatışma süreçlerinin yarattığı ortamda üç çeşit şiddet türüne rastlanabilir:
1) DOĞRUDAN ŞİDDET: Öldürme, tecavüz, işkence gibi, vücut bütünlüğüne yönelik saldırılardır ve diğer şiddet türlerine göre daha görülebilir niteliktedir. Siyonist terör örgütü İsrail’in genel olarak Filistin’de, özel olarak Gazze’de yaptığı işgal, yıkım ve katliam doğrudan şiddettir.
2) YAPISAL ŞİDDET: Ekonomik ve siyasal yapılanmalarla bireyin gelişimine engel olan ve doğrudan şiddete de yol açabilecek eşitsizliklerdir. Kimlik üzerinden yaşatılan her türlü ayrımcılık, kimliklere karşı üretilmiş ırkçılık, cinsiyetçilik vb. ideolojiler ya da bu tür dünya........