Vergide Af Tartışması: Neden Yapılandırma Şart? |
Değerli Okurlarım!
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, 2026 yılı bütçe görüşmelerine başladı. Çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Yapılan tartışmalar sırasında “af gelir mi, yapılandırma olur mu” soruları da gündeme geliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise konuyla ilgili açık konuştu:
“Gündemimizde herhangi bir yasal düzenleme yok!”
Şuraya bir not düşeyim: Aylar önce, “Bütçe açıkları ve mali af” başlıklı yazımda da ifade etmiştim; bugün de aynı görüşteyim:
Yapılandırmaya evet, affa hayır!
AF BAŞKA, YAPILANDIRMA BAŞKA
Bazı kavramları karıştırıyoruz galiba. Vergi affı, stok affı, kasa affı, yapılandırma… Bunlar birbirine benziyor gibi dursa da aslında bambaşka şeyler.
Kavramları kısaca hatırlayalım:
Vergi affı; stok/kasa affı ile matrah artırımı gibi mekanizmaları topluca ifade eder. Tepkiler de büyük ölçüde bu aflara yönelmektedir.
Neden mi?
Mesela siz matrah artırımı uygulamasıyla, belirli bir para öder ve vergi incelemesinden kurtulursunuz. Vergi kaçırmış olsanız bile kimse gelip sizi incelenmez.
Stok affında da kayıt dışı stoklarınızı veya kayıt dışı satışlarınızı kurtarmış olursunuz.
Yani oldukça adaletsiz, kayıt dışılığı besleyen, adeta dürüst vergi mükelleflerini cezalandırıp, vergi kaçıranları ödüllendiren bir durum çıkmış olur ortaya.
Ama yapılandırma gerçekten farklı bir şey.
Sayın Bakan kesin bir dille “yapılandırma yok” ifadesini kullansa da, üzerinde konuşulacak çok başlık var.
YAPILANDIRMA ADALETSİZLİĞE Mİ SEBEP OLUYOR?
Açık konuşayım:
Yapılandırma kanunları; “vergisini zamanında ödeyen” ile “geciktiren” arasında adalet duygusunu zedeliyor. Nitekim, Sayın Bakan da tam olarak bunu söylüyor ve “zamanında ödemeyeni ödüllendiren bir düzenlemeyi doğru bulmuyoruz” diyor.
Ama işin bir de başka yüzü var:
Vergisini gerçekten zor durumda olduğu için ödeyemeyen mükellefler var.
Bu durum vergi affına göre oldukça farklı. Vergi affı uygulamalarında vergi kaçıranlar, bir şekilde affedilmiş, paçayı kurtarmış oluyor.
Ama yapılandırma, beyan edilmiş ve tahakkuk etmiş vergi borçlarına yapılıyor. Yani mükellef, vergisini hesaplamış, gelmiş devlete beyan vermiş, bildirmiş. Yani dürüst davranmış.
Bu yönüyle vergi yapılandırmasının vergi affına göre masum olduğunu ve hatta bazı dürüst mükelleflere nefes aldırdığını........