Kimin savaşı, kimin barışı?
19 Kasım, Ukrayna-Rusya savaşının önemli dönüm noktalarından biri olarak tarihe geçebilir. Trump'ın 28 Maddelik Barış Planı basına sızdırılmış durumda. Sızdırılmış diyoruz çünkü hem resmi bir açıklama gelmedi hem de söz konusu planın Ukrayna ve Avrupa ülkelerince tartışılmaya açıldığını görüyoruz. Madalyonun diğer tarafında, sızdırılma zamanına bakınca Amerika'nın Ukrayna üzerinde baskı kurma amacı taşıdığını öne sürebiliriz.
Öncelikle anlaşma maddelerinin içeriğine kısaca değinelim daha sonra ise neden sızdırıldığına değineceğiz.
Kağıt üzerinde Rusya ve Ukrayna'ya güvenlik garantileri veriliyor. Daha doğrusu planın pazarlamasında omurga bu konu üzerine yoğunlaşmış durumda.
Ukrayna Donbas'ın tamamını kaybediyor. Luhansk, Donetsk üzerindeki iddiasını terk ediyor. Herson ve Zaporijya'yı mevcut halinde Rusya'ya teslim ediyor. Keza Kırım'ı da.
Askeri kabiliyetleri sınırlandırılıyor. Ukrayna ordusuna 600 bin personel sınırı getiriliyor. Rusya'yı hedef alabilecek uzun menzilli füzeler elinden alınıyor. Yabancı, özellikle Avrupalı gönüllü birlikler ülkeden çıkarılıyor ve NATO faaliyetleri yasaklanıyor. Yasaktan kastımız, hem Ukrayna anayasasına hem de NATO tüzüğüne "Ukrayna NATO'ya girmeyecek" tarzında bağlayıcı bir hüküm konuluyor. Sadece fiili değil hukuki bir blokajdan bahsediyoruz kısacası.
Ukrayna kısmını kısaca özetlersek bu şekilde. Rusya'ya parmak sallanan kısımda öne çıkan başlık saldırmazlık anlaşması. Ukrayna ve Avrupa ile kapsamlı bir anlaşmadan söz ediliyor. Saldırıların sona ermesi durumunda Rusya'ya yönelik yaptırımlar kademeli olarak kaldırılacak. Rusya, G-8'e geri dönecek, küresel ekonomiye yeniden entegre edilecek. Dondurulmuş Rus varlıkları meselesinde ise bir kısmı Ukrayna'nın yeniden inşasına ayrılmak suretiyle Rusya'ya iade yapılacak.
Ayrıca planda, Rusya ve ABD arasında enerji, doğal kaynaklar, yapay zeka, Arktik bölgesindeki madenler gibi alanlarda uzun vadeli ekonomik işbirliği başlığı da bulunuyor.
Sözün özü Amerika, Çin ile mücadelesinde Rusya engelini kısa-orta vadede yok etmeyi kafasına koymuş gibi duruyor. Sızdırılan plana göre Washington yerine Moskova'dan da çıksa bu plan anca bu kadar olurdu. En azından öyle gözüküyor.
METİN NEDEN SIZDIRILDI?
Girişte kısaca değindiğimiz bölümü biraz daha açar ve hadiseye çift taraflı bakarsak, bu planın sızdırılmasıyla Ukrayna ve Avrupa cephesinin kamuoyu desteğini alarak........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
John Nosta
Daniel Orenstein
Rachel Marsden