FAİZ KORİDORU UYGULAMALARI |
Para politikası, bir ülkenin ekonomik istikrarını sağlamak için kullanılan en kritik araçlardan biridir. Bu araçlar arasında en dikkat çekici ve etkili mekanizmalardan biri de **“faiz koridoru uygulaması” **dır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başta olmak üzere, birçok ülke merkez bankasının kullandığı faiz koridoru sistemi; likidite yönetimi, kısa vadeli faiz oranlarının yönlendirilmesi ve finansal istikrarın korunması açısından büyük önem taşır. Özellikle dalgalı ekonomik dönemlerde, faiz koridoru para politikasına hem esneklik hem de manevra alanı kazandırır.
Faiz Koridoru Nedir?
Faiz koridoru, merkez bankasının piyasaya uyguladığı gecelik borç alma ve borç verme faiz oranları arasında kalan bir banttır. Bu bant, kısa vadeli piyasa faiz oranlarının hareket edebileceği sınırları belirler. Koridorun alt sınırı (borç alma faizi), bankaların fazla likiditelerini merkez bankasına yatırdıklarında elde ettikleri faizi gösterirken; üst sınır (borç verme faizi), bankaların merkez bankasından borçlandıklarında ödedikleri faizi ifade eder.
Örneğin TCMB’nin faiz koridoru 0- @ olarak belirlenmişse, bankalar merkez bankasından borç alırken @’tan, fazla paralarını yatırırken ise 0’dan işlem yapar. Piyasadaki gecelik faiz oranı genellikle bu iki oran arasında dalgalanır. Böylece merkez bankası, piyasadaki kısa vadeli faizlerin yönünü dolaylı biçimde kontrol eder.
Uygulamanın Amacı ve İşleyişi
Faiz koridoru sisteminin temel amacı, piyasa faizlerinin kontrolünü sağlamak ve para politikasına esneklik kazandırmaktır. Merkez bankası, likidite koşullarına göre piyasaya para sürerek veya çekerek faizlerin koridor içinde istenilen noktaya yakın seyretmesini sağlar.
Likidite fazlası durumunda: Bankalar ellerindeki fazla parayı merkez bankasına yatırır. Böylece piyasadaki faiz oranı koridorun alt sınırına yaklaşır.
Likidite sıkışıklığı durumunda: Bankalar merkez bankasından borçlanmak zorunda kalır ve faiz oranları üst sınıra yakınlaşır.
Bu mekanizma, merkez bankasına açık piyasa işlemleri kadar doğrudan olmasa da etkili bir yönlendirme imkânı verir. Özellikle ani sermaye hareketleri, döviz oynaklığı ya da enflasyon baskısı gibi durumlarda, faiz koridorunun genişliği veya darlığı üzerinden piyasaya güçlü........