Bir düğmeye basılmışçasına, YÖK Başkanının bazı lisans programlarının sürelerinin kısaltılmasından söz etmesinin hemen ardından, Milli Eğitim Bakanı da geçtiğimiz günlerde zorunlu eğitim süresini kısaltma çalışmaları yapıldığını açıkladı. İddiaya göre, “12 yıllık zorunlu eğitim Türkiye’nin toplumsal yapısı ve içinde bulunduğumuz çağın bilgiye erişim anlamındaki kolaylıklar sebebiyle uzun” imiş. Zorunlu eğitim bu iktidar tarafından 2012 yılında 8 yıldan 12 yıla çıkarıldı. Acaba 13 yıl içinde Türkiye’nin toplumsal yapısı nasıl değişti de 2012’de getirilen eğitim uzun kaldı? Eğitimin amacı bilgiye ulaşım mı ki bilgiye erişimin kolaylaşması eğitim süresini kısaltıyor?

Gerçek neden ne?

Zorunlu eğitim süresinin kısaltılmasının iki net sonucu olacak: Devletin eğitim masrafları azalacak ve gençlerin eğitimden daha erken ayrılması ile ucuz işgücü arzı artacak. Bu iktidarın eğitime ayırdığı kaynakların sürekli azaldığını ve bu azalmanın bilinçli bir strateji çerçevesinde yapıldığını düşünürsek, bu adım kendi içinde tutarlı bir tasarruf girişimi gibi görünüyor. Ucuz genç işgücü arzının artması ise ekonomik kriz nedeniyle bocalayan kurumların ömrünü uzatabilir. Bu iki sonucun yanında, kısaltılmış zorunlu eğitim süresi kız çocuklarının üniversiteye ulaşımını azaltıp erken evliliklerin sayısını artırabilir. Mevcut yönetimin bu değişikliklerden de pek şikayetçi olacağını düşünmüyorum. Bu değişikliğin bir de faydası olabilir: Okullarda bulunmak istemeyen öğrenci sayısını azaltacağından, akran zorbalığını azaltabilir, madde ve kumar bağımlılığı ile çeteleri okulun dışına alabilir.

Zorunlu 12 yıl

2012’de 4 4 4 eğitim sistemi getirilerek zorunlu eğitim süresi 8 yıldan 12 yıla uzatıldı. Görünürde bu değişiklik OECD ile uyum sağlamak için olsa da esas neden mesleki ve dini eğitimi ortaokula indirmek olarak algılandı. Peki 12 yıllık zorunlu eğitim gerçekten herkesin 12 yıl eğitim almasını sağladı mı? Maalesef. ERG 2023 eğitim izleme raporuna göre 17 yaş için eğitim dışı oranı %8,2, 20 günden fazla devamsızlığı olan oranı ,7, eğitimden erken ayrılan oranı ise ! oldu. Mültecilerde durum daha da vahim; ortaöğretime katılım oranı G’de kaldı. Tüm bunların yanında, açık liseye kaçış 1,5 milyondan 2 milyona yükseldi. Özetle, zorunlu 12 yıl projesinin başarıyla uygulandığını iddia etmek zor.

Başka ülkeler ne yapıyor?

Zorunlu eğitimin 12 yıldan kısa olması pek de........

© Gazete Pencere