Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de çocuk işçi oranı yüzde 16.2 iken 2024 yılında yüzde 24.9’a yükseldi. Yani 4 çocuktan 1’i işçi. Verilere göre 970 bin çocuk kayıtlı işçi olarak, 504 bin çocuk ise mesleki eğitim merkezlerinde (MESEM) çalışıyor. Toplamda çocuk işçi sayısı 1 milyon 474 bine ulaşıyor. Peki çalışan çocuk sayısının artması okullaşmayı nasıl etkiliyor? 2025 yılında parasızlık nedeniyle okul bırakan çocuk sayısı 613 bine ulaştı. Millî Eğitim Bakanlığı’nın verilerine baktığımızda durum net bir biçimde ortaya çıkıyor. 2024-2025 örgün eğitim istatistiklerinde okullaşma oranında geriye gittiğimizi, milyonlarca çocuğun okul dışında kaldığını görüyoruz. Özellikle lise çağında okul dışında kalan çocuk sayısı 1 milyonu geçti. Ortaokuldan mezun olan 300 bine yakın öğrenci ise liselere kaydolmadı.

Her 5 çocuktan 1’i aç

Okullaşma oranlarındaki düşüşte temel etken yoksulluk. Türkiye’de 10 milyona yakın çocuk yoksullukla mücadele ediyor. Her beş çocuktan biri aç. Aç kalan çocuk okula devam edemiyor, okulu bıraktıkça da bu sorun derinleşiyor. İnsanın en temel ihtiyacı olan beslenmeden çocuklarımız yoksun. Derin Yoksulluk Ağı’nın Kurucusu Hacer Foggo’nun bu konudaki mücadelesi çok kıymetli fakat hükümet bu konuda adım atmaktan geri duruyor. Oysa dünyada 466 milyon çocuk her gün okulda ücretsiz okul yemeği hakkına sahip. Türkiye’de ise çocuklara okullarda yemek verilmiyor. Peki neden? Yoksulluk, pahalılık, sağlıklı gıdaya erişim ciddi bir sorunken neden bu konuda adım atılmıyor? Çocukları okul dışında sahipsiz bırakmanın bedelini toplum olarak ödüyoruz. Çeteleşen, suça itilen çocuklar artık çözümü eğitimde değil başka şeylerde arıyor. Geleceksizleştirilen bir nesil için acil önlemler alınmalı.

Suat Derviş’in kaleminden ‘Önce Kadınlar ve Çocuklar’

Bugün yaşadığımız bu duruma biraz geriden bakalım. 1936 yılına gidelim. Gazeteci Suat Derviş’in gözlemlerini aktaralım. Derviş İstanbul’un yoksul semtlerinde dolaşıyor, kadınlar ve çocukların yaşadıklarını gözler önüne seriyor. İthaki Yayınları’ndan çıkan ve Araştırmacı Serdar Soydan’ın gün yüzüne çıkardığı yazılar Derviş’in gazeteciliğinin ve edebiyatçılığının en güzel örnekleri. Suat Derviş’in daha önce ‘Çöken İstanbul’ adıyla derlenen röportajları bu sefer ‘Önce Kadınlar ve........

© Gazete Pencere