Charles Dickens, İki Şehrin Hikayesi adlı ölümsüz eserinde, 1789 Fransız Devrimi öncesi ve sonrasını özellikle Paris’i çoğu siyaset tarihçisinden çok daha iyi fotoğraflar.

Paris ve Londra’yı iki merkez üs alan hikayede yoksul halkı, finansal gelişimleri, feodaliteyi, yargıyı, öfkeden gözü dönen kitleleri, kanlı iktidar değişimlerini bir çok yönden işler.

Devrim öncesi rejim karşıtlarının hapsedildiği Bastille hapishanesi ve hücreleri, devrim sonrası bu kez giyotine gideceklerin kısa süre tutulduğu geçiş güzergahına dönüşür. Rejimin çok kanlı el değiştirmesi romanda giyotine gidileceklerin listesini atkısına işleyerek, aristokratlardan intikam almaktan başka bir şey düşünmeyen Madam Defarge karekteri ile çok iyi karikatürize edilerek işlenmiştir. Mahkemelere yol gösteren ve infaz hükmü listesi yerine geçen bu atkı aynı zamanda işleyen devrimsel yargı sürecini de anlatmaya çalışır. Çok kanlı jakoben bu altüstlük sonrası yalnızca yeni Fransa değil tüm Avrupa ve Dünya’da yeni burjuva ulus devletlerinin fitili yakılır. Osmanlı Devleti sınırları içerisindeki milletlerin ayrılarak kendi ulus devletlerini kurmaları da bilindiği üzere hemen Fransız Devrimi sonrasıdır. Roman bu çok kanlı rejim değişikliğini işlerken tüm zorluklara rağmen kendi onurları ve düşünceleri için mücadele edenlerin hikayesini özellikle ele alır. Siyasal, hukuksal, sosyal mücadele ve altüst oluşun, yanı sıra insanların yaşamında olmazsa olmazı aşk da romanın önemli parçasıdır.

Sevdiği kadının yaşamı uğruna onun adına giyotine giden, mesleğinde çok parlak bir avukat olan Sydney Carton’un sözleri romanın finaline damgasını vurur: Carton: “Şimdiye kadar yaptığım her işten çok daha iyi bir iş yapıyorum. Şimdiye kadar böyle bir huzura kavuşmamıştım.” der.

Ölüm listesi öyle uzundur ki hem infazları hızlandırmak hem de yeni çağa yeni bir infaz makinesi kazandırmak fikri ağır basar. İşte çok bilinen giyotin bu devrimle işleve kavuşarak adını duyurmuştur. 20 Mart 1792’de giyotin resmi olarak Fransa’nın idam aleti haline gelmiş ta ki 1939’da kullanımı durdurulmasına kadar. Fakat giyotin Fransa’nın 1981’de idam cezasını kaldırmasına dek resmi idam aleti olarak kalmayı sürdürmeye devam etmiştir. Fransız Devrimi’nden çok önce, Avrupa’nın uzun yıllar kullandığı giyotine benzeri araçlar bulunsa da Fransız yapımı bu makine standart bir idam biçimi olarak kullanılmasıyla daha “insancıl” ve eski rejimden daha “modern” daha devrimsel bir idam cezası amacı hedeflenmiştir!

2. Dünya savaşından sonra Avrupa Birliği düşüncesini ortaya atıp, Almanya’yı ikna etmeyi başaran Fransa aynı zamanda ulus devletler fikrini de 1789’da bu kanlı devrim sonrası dünyaya yaymış olduğunu tekrar hatırlatalım.

Paris’te 23 Aralık 2022 tarihinde Ahmet Kaya Kürt Kültür Merkezi önündeki topluluğa, ve Kürt kuaför ve restorana yönelik katliamda üç kişinin yaşamını yitirmesi ve biri ağır olmak üzere birçok kişinin yaralanmasının hemen ardından Paris ve Marsilya’da Kürtler anma ve protesto gösterileri düzenlediler.

Paris’teki anmaya yalnızca Kürtler değil Avrupa’nın dört bir yanından birçok siyasi parti, yerel yönetim, sivil toplum kuruluşu ve göçmen topluluğu temsilcisi katıldı.

République Meydanı’ndaki anma ve protestoda topluluğa doğru sürülen bir kamyonet içerisinde Bozkurt işareti yapanlara karşı yoğun tepki........

© Gazete Karınca