Ermenistan Savunma Bakanlığı 12 Eylül gecesi, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından ülkedeki yerleşim bölgelerinin bombalandığını duyurdu.
Ermenistan Güvenlik Konseyi acil kodu ile bir toplantı talep etti. Toplantı sonucunda; Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve BM Güvenlik Konseyi’ne başvurulmasına karar verildi.
Rusya; çatışmaların diplomatik bir çözüme kavuşmasından yana aldığı tavırla Erivan’ın bu konudaki talebini desteklemediğini belirtti.
Paşinyan'ın Meclis'te, Azerbaycan'la barış anlaşması imzalamaya hazır olduğunu söylemesi bardağı taşıran son damla oldu.
14 Eylül günü 44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı'nda hayatını kaybedenlerin yakınları gündüz saatlerinde Meclis önünde toplanarak Başbakan Nikol Paşinyan'ı protesto etti.
Protestolarcular arasında Türkiye’yi, Güney Kafkasya’da etkisini arttırmakta itham eden sosyolog Karen Sarkisyan da vardı. Sarkisyan, “Burada toplanmamızın tek bir amacı var, hükümetimizden Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden çekilmesini talep etmek. Daha sonra gerçek müttefiklerimizle ülkemizin güvenliğini garanti altına alma konusunda müzakerelere başlayacağız” dedi.
Karen Sarkisyan'ın yaptığı konuşma, Nancy Pelosi’ye bir davetiye niteliğindeydi.
Ağustos ayı başında Tayvan'ı ziyaret ederek Çin ile ABD arasında yaşanan krizin baş mimarı olarak gösterilen ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ile kongre üyelerinden oluşan bir heyetin Ermenistan ile temaslarda bulunmak üzere Erivan'ı ziyaret edeceği son dakika haberi olarak basına yansıdı.
Beklenen gün çok uzakta değildi aradan henüz birkaç gün geçmişti. Karen Sarkisyan’ın daveti yerine geldi. Nancy Pelosi'nin konvoyu 18 Eylül Pazar günü Erivan’ın merkezine doğru ilerlerken saatler öncesinde yerini almış olan Paşinyan’ın muhalifleri başkentin sokaklarını çoktan doldurmuştu.
Ellerinde Amerikan bayrakları ile Pelosi’nin gelişini büyük bir coşku ile karşılayan Ermeniler, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bugüne yüksek rütbeli Amerikalı bir diplomata ev sahipliği yapmanın gururunu yaşıyordu.
Amerikan bayrakları, Ermenilerin ulusal güvenlikleri açısından Rusya’nın garantörlüğüne karşı duyulan endişeyi simgeliyordu.
Moskova liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün, Ukrayna Savaşı nedeniyle Erivan’ın yardım çığlıklarına kulaklarına tıkaması, yıllarca Kremlin’in müttefiki olmayı tercih eden Ermenistan’da Putin’e olan güven duygusunu azalttı.
ABD heyetinin toplantı düzenlediği yere yakın bir araya gelen binlerce kişi, Ermenistan’ın Kollektif Güvenlik İşbirliği Örgütü'nden çekilmesini protesto etti. “Kolektif Güvenlik Örgütü’nün canı cehenneme" yazılı pankartlar taşıyan protestocular, Putin'in yer aldığı reklam panolarını yırtarak Paşinyan’ın idamını istedi.
Kiev'i ve Taipei'yi ziyaret ederek sıcak bölgeleri ziyareti ile ünlenen Pelosi’nin gelme amacı; Azeriler tarafından ateşkes anlaşmasının sabote edilmesi olarak görülürken Ermeniler için Amerikan desteği anlamına geliyordu.
Azeri birliklerinin birkaç stratejik noktayı ele geçirmesi sonrası çatışmaların Ermenistan sınırına kadar ilerlemesi ile iki ülke arasında tırmanan gerilim, Rusya’nın arabuluculuğunda ateşkesle sonlandı.
Erivan'ın, ateşkes anlaşmasından bir gün önce kaybettiği toprakların 10 kilometrekaresini tekrar ele geçirdiğini açıklaması ile bölgede yaşanan gerilimin devam edeceği ve ateşkesin uzun soluklu olmayacağı baştan belliydi.
Azerbaycan-Ermenistan arasında son dönemde yaşanan çatışmalarda ölen askerlerin sayısı 2020........