Üniversite eğitimi 3 yıl olsa kıyamet mi kopar?
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 2025 itibariyle “3 yıllık üniversite eğitimi / erken mezuniyet” modelini resmen destekleyen bir görüş benimsediğini açıkladı. YÖK Başkanı Erol Özvar’ın açıklamasına göre, eğer öğrenci “başarılı ve istekliyse”, lisans eğitimini 4 yıl yerine 3 yılda tamamlayabilme yolu açılıyor.
Bu model “zorunlu değil, seçenek” olarak planlanıyor; yani her öğrenci değil, yalnızca kriterleri karşılayan ve süreci istikrarlı götüren öğrenciler bu haktan faydalanacak. YÖK, müfredatın “hafifletileceğini” değil; “daha verimli, sadeleştirilmiş ve amaçları netleşmiş bir içerikle” aynı kazanımların sağlanacağını söylüyor. Ders sayısının azaltılması, kredi sistemi düzenlemesi, yaz okulu/üst ders alma gibi esnekliklerle bu modelin hayata geçeceği planlanıyor. Amaç olarak: eğitim sistemini “daha verimli, esnek, pratik deneyim ve araştırmayla erken buluşturan”, mezuniyet sonrası işgücüne geçişi hızlandıran, uluslararası standartlarla uyumlu bir yükseköğretim sistemi kurgusu gösteriliyor
NEDEN BÖYLE BİR KARAR ALINDI?
Bazı öğrencilerin tüm dersleri başarıyla ve zamanında geçmesi, gerektiğinde yaz okulunda ya da yaz döneminde üst sınıf dersleri alabilmesiyle eğitimini 3 yıllık bir sürede tamamlayabilecek.
Üniversite eğitiminin salt teorik bilgilerle değil, çağın gereksinimlerine göre “uygulama, proje, araştırma, iş dünyasıyla entegrasyon” gibi alanlarla yeniden tanımlanması ve bu sayede mezunların hem akademik hem de profesyonel hayata hazırlanması.
Türkiye’nin yükseköğretim sistemini uluslararası örneklere yaklaştırmak bir diğer hedef. Avrupa’da birçok ülkede lisans eğitiminin 3 yıl olduğu varsayılarak, YÖK bu yönde bir alternatif getirilmesi gerektiğini anladı ve bunu hayata geçirme kararı aldı.
KİMLER ÜÇ YILDA MEZUN OLABİLECEK?
YÖK, 3 yıllık sistemin herkese açık olmayacağını net biçimde belirtti. Gerekli şartlar şöyle:
YÖK, bu modelin “yakında” — önümüzdeki akademik dönemde — pilot ve gönüllü temelde başlayacağını duyurdu. Reform programı kapsamında “2026’dan itibaren” yaygınlaşabileceği ifade edildi.
Ne güzel ki YÖK artık “3 yıllık üniversite eğitimi” fikrini bir seçenek olarak ciddi biçimde sahiplendi. Bu başlangıçta “başarılı ve istekli öğrenciler için alternatif bir yol” olarak görülüyor. Hedef: Hem sistemi daha verimli hale getirmek hem mezunları iş hayatına daha hızlı hazırlamak, hem de uluslararası standartlarla uyumlu biçimde yeniden dizayn etmek.
KARŞI ÇIKANLAR DA VAR
Türkiye’de üniversite eğitiminin 3 yıla düşürülmesi fikri her gündeme geldiğinde adeta bir korku senaryosu yazılıyor. “Eğitim biter”, “kalite düşer”, “gençler yüzeysel yetişir” gibi düşünceler havada uçuşuyor. Oysa belki de alışkanlıklarımızı değil, cesaretimizi sorgulamamız gereken bir noktadayız. Çünkü dünya değişiyor ve eğitim de bu değişime ayak uydurmak........





















Toi Staff
Gideon Levy
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein