36.Ankara Film Festivali Ulusal Kısa Film Yarışması Filmleri Günlükleri-2 |
36.Ankara Uluslararası Film Festivali’nin Ulusal Kısa Film Yarışması seçkisinin ikinci bölümünde yer alan altı kısa film, farklı temaları ve anlatım biçimleriyle öne çıktı. Bu bölümde Beril Tan’ın Alis, Emre Cef Kamhi’nin Aslında Herkes, Sandra Peso’nun Bimba, Deniz Kezik’in Bizim Olan Her Şey, Sevgi Esman’ın Mutlu Ayaklar ve Toprak Işık’ın Yaşarım Bence (Müzisyen Değil) filmleri gösterildi. Filmlerin her biri kendi alanında farklı toplumsal meseleleri ve bireysel deneyimleri ele alıyordu. Fil’m Hafızası okuyucuları adına bu seçkide yer alan filmleri takip edip izledim ve her birinin kendine özgü güçlü yanlarını öne çıkaran izlenimlerimi kaleme aldım. Bu yazıda, hem kısa filmlerin anlatı gücüne hem de sinemadaki yaratıcı yaklaşımlarına dair gözlemlerimi sizlerle paylaşıyorum.
Alis (Yön. Beril Tan, 2025)
Filmin merkezinde, yalnız yaşayan yaşlı bir Ermeni kadın olan Alis var. Bu olağanüstü karakteri Deniz Türkali canlandırıyor ve açık söylemek gerekirse Alis, son yıllarda Türkiye sinemasında karşıma çıkan en unutulmaz, en sevgi dolu karakterlerden biri oldu. Alis, hayatın tüm zorluklarına rağmen coşkuyla yaşayan, eski eşyalarına, arabasına, çiçeklerine, evine tutkuyla bağlı, onlarla konuşan, onları koruyan, “ev” kavramını sadece bir mekân değil, karakter gibi gören bir kadın. Şarkı söyleyen, araba kullanan, çevresine “güzelim, canım” diye hitap eden, yazlığından denizinden kopamayan, yaşama tutunan bir ruh. Ama aynı zamanda bu ülkede Ermeni bir kadın olarak taşıdığı kolektif korkular, geçmişten gelen tedirginlikler, bastırılmış anılar da Alis’in sessizce omuzlarında duruyor.
Filmin odağı ise kentsel dönüşüm. Hepimizin gündelik hayatında artık adeta trafik sesi gibi içimize işlemiş, istemeden benimsediğimiz o inşaat gürültüsü, filmde müthiş bir ses kurgusuyla dev bir baskı unsuru hâline geliyor. İnşaat sesleri sadece mekânsal bir rahatsızlık değil; Alis’in geçmiş travmalarını tetikleyen, varoluşsal korkularını hatırlatan, evinin ve köklerinin tehdit altında olduğu duygusunu artıran bir metafora dönüşüyor. Film, ses tasarımını öyle ustalıkla kullanıyor ki izleyici neredeyse Alis’in kalp ritmini duyumsar hale geliyor. Alice’in şarkı söyleyerek bu gürültüyü bastırmaya çalışması ise filmin en vurucu katmanlarından biri. Şarkı söylemesi, onun hayata tutunma biçimlerinden biri gibi. Film aynı zamanda kentsel dönüşümdeki yasa dışı ilişkilerin, hatır-gönül düzenlerinin, üçkâğıtçı yaklaşımların, güç sahiplerinin baskıcı tavrının da eleştirisini yapıyor. Tüm bunlara karşı, toplumda kolayca “deli kadın” diye etiketlenebilecek yaşlı hâliyle direnen Alis’i izlemek çok etkileyici. Dayanışmanın gücünü ise Alis’in genç bir kadın avukatla kurduğu bağda görüyoruz. Esin’in Alis’e destek oluşu, filmin kadın dayanışması açısından da önemli bir damar yaratıyor.
Plaj sahneleri, yazlık atmosferi, canlı renkler ve Alice’in dünyasına yayılan sıcaklık filmi yumuşatırken, o sahillere çökmüş “akbaba” ticari düzenlerin eleştirisi de ince bir mizahla işleniyor. Alis’in herkesle bir bir hesaplaşması, hakkını aramaktan vazgeçmemesi, köklerini koruma kararlılığı filmi hem eğlenceli hem duygusal bir noktaya taşıyor. Deniz Türkali’nin muhteşem performansı ve Beril Tan’ın güçlü sinema dili birleşince ortaya hem çok tatlı hem çok hüzünlü, hem de çok güçlü bir film çıkmış. Bana gerçekten iyi geldiğini söylemeliyim.
Aslında Herkes (Yön. Emre Cef Kamhi, 2025)
Emre Cef Kamhi’nin Aslında Herkes isimli kısa filmi, apartmanda duyulan kötü bir kokudan yola çıkarak toplumun birlikte hissetme, birlikte tepki verme hâllerine dair metaforik bir anlatı kuruyor. Cafer karakterinin kokuyu alamadığı için giderek komşularıyla arasındaki görünmez mesafenin büyümesi, bireyin kendini toplumdan dışlanmış hissetmesinin sade ama etkili bir yansıması. Film, apartmandaki çok sesliliği, bir mikrokozmos olarak kullanıyor ve aslında küçük bir apartman üzerinden büyük bir toplumsal tablo kuruyor. Cafer’in kokuyu alamadığı için eksik hissetmesi, hissetmediği bir şeyi hissediyormuş gibi davranmaya........