Ümran Safter’in kadın fizyolojisini merkeze alarak ataerkil sistemi eleştirdiği Kabahat (2022), gençlikten yetişkinliğe kadınların üzerine bir veba gibi çöken eril kabul görüşleri ele almaktadır. Ergenliğe adım atan Reyhan’ın yaz tatilini babaannesinin köyünde onun kuralları altında geçirmesini konu alan filmde farklı statüden beş kadının gündelik hayatlarına dahil oluruz. Bana kalırsa bu bağlamda filmin inşa ettiği hikâye yapısında erkekleştirilmiş kadınlardan bahsetmek sürpriz olmaz. Keza erkek gibi güçlü kadın formunun ihya olduğu, namuslu, ev kadını ve aile kızı kavramlarının kültürel koda evrildiği, erkek tarafından kabul gören, erkeğin kalıplaştırılmış ahlâklı profiline uyan özel tasarlanmış oluşlardan bahsetmek gerekir. Kadınlığı cinsiyet akışkanlığından bağımsız olarak oluş hâlinin ötesinde sadece biyolojik olarak gören ve bu minvalde yolculuğuna devam eden birçok öğretiden bahsetmek mümkün. Özellikle erkekleştirilmiş kadın görüşünden söz ederken erkek vizyonuyla asimile olmuş, kendisini erkeğin temsili olarak gören, kitlesel ve dini tahakküm altında kalan kadınların varlığına dikkat çekmek gerekmektedir. Zira içinde bulunduğumuz dönem, toplum, aile yapısı her ne kadar bireysel ve kolektif mücadelelerle geçse de kamera açısını Anadolu’ya çevirdiğinde hâlâ en ilkel sorunlarla uğraştığımızı fark ediyoruz. Kadın ancak erkek tarafından onaylandığı ya da kendisini erkeğe kanıtladığı durumlarda aidiyet kurabiliyor. Oysa kadının sadece karşı cinse dayalı tahakkümünün ötesinde hemcinsleri tarafından da manipüle edildiği aşikâr. Kabahat bir büyüme hikâyesi olarak çatısını kursa da toplumsal çöküşün özeti olarak da günümüze ayna tutuyor.

Kadın olmanın, kadınlığa ait durumların bir kabahat olarak görülmesini, aslında kabahatli olan durumun kadın olmaktan ziyade kolektif bellek olması filmdeki temel tutumdur. Tarih boyunca kadınlar özellikle Havva ve öncülü Lilith, şeytan ile eş değer görülmüştür. Erkeği cennetten kovduran kadın, regl ve doğum döngüsü olarak da fizyolojik açıdan cezalandırılası bir varlığa dönüşmüştür. İtaat etmediği takdirde (geçmiş hikayelere dayanarak) başına........

© Film Hafızası