menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Hindistan’ın Ekim Devrimi: Punnapra-Vayalar Ayaklanması

20 1
16.10.2025

Tarihe dair bazı efsaneler, sanki gerçekmiş gibi öyle sık tekrar edilir ki bir süre sonra ‘genel kabule’ dönüşür. ‘Hindistan’ın bağımsızlık mücadelesinin pasifist yöntemlerle kazanıldığı’ da bu mitlerden biri sayılabilir. Uzun yıllar İngiltere tarafından sömürülen Hindistan’ı bağımsızlığa götüren yol şiddet içeren bir direniş deneyiminden geçer. Üstelik ülkenin toplumsal mücadele tarihi, sadece İngilizlere karşı direnişten ibaret değildir. İngilizlere karşı mücadele, çoğu zaman sınıfsal bir arka planı olan iş birlikçilere karşı mücadele hikayeleriyle de vücut bulur.

Hazır yıl dönümüne denk gelmişken Hindistan’ın Ekim Devrimi diye bilinen Punnapra-Vayalar Ayaklanmasından söz etmek, daha sağlıklı bir tarih okuması yapmamızı sağlayabilir. Komünistlerin öncülük ettiği bu ayaklanmayı yakından incelemek üzere rotamızı Hindistan’ın Güneybatısındaki ‘kızıl’ eyalet Kerala taraflarına çeviriyoruz, tarihleri ise 1946 yılının ekim ayına doğru geri sarıyoruz.

Ayaklanmanın geçtiği yer, o dönemde Travancore Prensliği. İlk bakışta Travancore, İngiltere Hindistan’ının dışında kaldığı için ‘bağımsız’ gibi görünse de fiili bir bağımsızlık söz konusu değildir. Kabaca ifade etmek gerekirse Travancore, bir ‘İngiliz himaye devletidir.’ Yani başında Travancore kraliyet ailesinin bulunduğu kağıt üzerinde bir bağımsızlığa sahiptir. Diwan isimli hükümeti de politika belirleme konusunda sömürgeci güçlere göbekten bağlıdır. Hatta bazen diwanın başına bizzat İngilizler geçer. Dolayısıyla Travancore, gerçekte İngiliz sömürge ağına sıkı sıkıya bağlı, yarı feodal bir İngiliz uydusudur.

Yine de İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte Hindistan’ın geleceğine ilişkin çeşitli öngörüler dillendirilmeye başlar. Devir, artık yeni sömürü........

© Evrensel