Asgari ücret tespit dönemleri, şirketlerin ultrakârlarına ve servet yoğunlaşmasına dair söz söylemekten imtina eden, buna karşılık, ücretleri baskılama, alım gücünü düşürme ve kitlesel işsizlik reçeteleri sunan burjuva iktisatçıların mahşer gününe dönüyor. Asgari ücrete dair zam oranları telaffuz edildikçe hükümetten, işveren sendikalarından ve patron örgütlerinden koro halinde itirazlar ve eleştiriler yükseliyor.

Ankara Ticaret Odası Başkanı “Yapılan zam, iğneden ipliğe her şeye zam olarak yansıyor ve bu da enflasyonla mücadele sürecini uzatıyor” derken, Türkiye İhracatçılar Meclisi başkanı “Artışın sadece çalışanları değil, ülkenin genel rekabetçiliğini de göz önünde bulundurarak belirlenmesi” gerektiğine dikkat çekti. TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giyim Sanayi Meclis başkanı asgari ücrette yüzde 30’un üzerinde artışa itiraz ederken, TÜSİAD başkanı “Orta yolu bulmak zorundayız. Gerçekleşen enflasyona göre yaparsak ekonomik program bozuluyor” dedi.

İşçilerin ekonomik haklarını korumakla görevli sendika konfederasyonları ise -işveren sendikalarının güdümünde- göstermelik açıklamalar ve taban basıncını kontrol etmeye dönük günübirlik eylemlerle yetiniyor.

Tespit dönemlerini bu kadar önemli hale getiren faktör, asgari ücretin sadece bir ücret konusu olmamasıdır. Sermaye sınıfı açısından, ulusal ölçekte sermaye birikim rejiminin niteliğini, Türkiye kapitalizminin uluslararası kapitalizme eklemlenme biçimini ve uluslararası iş bölümündeki konumunu ilgilendiren çok yönlü bir gündemdir.

Türkiye, ücretli çalışanlar cumhuriyetine dönüyor. TÜİK’in “ücretli çalışan istatistikleri”ne göre sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında 15 milyon 883 bin 831 ücretli çalışan işçi var. SGK’nin aralık 2023 verilerine göre ise 4/A, 4/B, 4/C sistemlerinde 25 milyon 358 bin 22 aktif sigortalı çalışan var. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının mevsim etkilerinden arındırılmış verilerine göre ise, iş gücü 35 milyon 831 bin olmasına karşın aktif çalışan 32 milyon 776 kişidir. Kayıt dışı istihdam ve göçmen emeği de ilave edildiğinde ücretli çalışan sayısı daha da artmaktadır.

Nüfusun yarıya yakınının ücretli emek ordusunu oluşturduğu Türkiye’de asgari ücretle veya yakın ücretle çalışan sayısı, buna eşlik eden piyasa despotizmi ile birlikte yükseliyor. 2002’de asgari ücret altında ücretle çalışanların toplam çalışanlara oranı yüzde 24.4 iken 2022’de bu oran yüzde 33.8’e yükselmiştir. DİSK-AR’ın hesaplamasına göre 2002’de asgari ücretin iki katından fazla bir ücretle çalışanların oranı yüzde 40.1 iken, bu oran 2022’de asgari ücret ve ortalama ücret makasının daralması sebebiyle yüzde 18.1’e düşmüştür.

Yaklaşık her 10 işçiden 6’sı asgari ücretin........

© Evrensel