İran, ABD’nin başını çektiği yaptırımlar silsilesinin altında ezildikçe eziliyor. Yaptırımların etkisi çarşı pazardan İran’ın enerji kaynaklarını çıkarmasına ve işlemesine kadar birçok alanda etkisini epeydir hissettiriyor. Ruhani Lider Hamaney başta olmak üzere İran’ın önde gelen isimleri, Amerika’ya ve Batı dünyasına meydan okuyan açıklamalar yapsalar da, resmi ziyaretler İran’ın çıkış aradığını gösteriyor.

İranlı yetkililerin son temasları bu açıdan çarpıcı. Geçtiğimiz günlerde ülkenin önemli devlet adamlarından olan Ali Larijani Pakistan’daydı. Pakistan’ın nükleer bir güç olduğu düşünüldüğünde elbette akla birçok senaryo geliyor. Özellikle de 12 gün süren İran-İsrail savaşında İran’ın nükleer çalışmalarının ne kadar zarar gördüğü hâlâ net değilken; en azından askeri sanayisinin ve füze üretim tesislerinin depolarla birlikte kısmen yok edildiği biliniyorken bu ziyaret elbette önemli. Bu ziyaretten birkaç gün sonra da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Tahran’daydı. Son duruma bakılırsa İran, doğuda Pakistan, batıda Türkiye üzerinden çemberi kırmaya çalışıyor. Tabi Amerika’nın Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın Kıbrıs sorununun Hazar Denizi’ni de kapsayan bir yol haritası ile çözülebileceğine dair açıklamasını unutmamak gerek. Ayrıca hem İran hem de İsrail tarafının, 12 günlük savaşın ikinci turuna hazırlandıklarına dair oldukça tedirgin edici açıklamalar ve haberler de eksik olmuyor.

Bu karmakarışık gibi görünen tabloyu anlamak da gidişatı kestirmek de zor, ancak genel olarak birkaç yorum yapılabilir;

-İran kendisini iyice boğan yaptırımları ve izolasyonu kırmak için Pakistan ve Türkiye üzerinden hamlelerini yoğunlaştırıyor.

-İsrail ve ABD, İran’a yönelik hamlelerinden vazgeçecek gibi görünmüyor. Aksine, İran yönetimini taviz almadan bırakmayacaklar muhtemelen.

-Türkiye ve Çin gibi ülkeler, İran ile iyi ilişkiler sürdürme arzusunda olsalar da sorunun parçası haline gelmekten kaçınıyorlar. Bu nedenle hem İran’ı hem de Batı dünyasını sakinleştirebilecek adımlar üzerinden sürece dahil olmayı tercih ediyorlar.

Bir de tabloda yer alan bölgesel unsurlara bakmak lazım.........

© Evrensel