Doğu Akdeniz’in siyasi tarihinde ritmik bir kırılma vardır: Kıbrıs meselesi ne zaman sessizleşse, bölgedeki deniz yetki tartışmaları yeniden alevlenir. Geçtiğimiz günlerde buna yeni bir halka eklendi. Lübnan hükümeti, 2007’de imzalanmasına rağmen yıllarca askıda tutulmuş olan deniz yetki anlaşmasını Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile yeniden yürürlüğe soktuğunu açıkladı.

Üstelik zamanlama dikkat çekici: Rum yönetimi yakında AB dönem başkanı olacak. Bu durum, Lübnan’ın yaptığı anlaşmayı sadece iki ülke arasındaki bir mesele olmaktan çıkarıp, Avrupa kurumları nezdinde stratejik ağırlığı olan bir hamle hâline getiriyor. Türkiye açısından risk ve diplomatik hassasiyet daha da artıyor.

Bu hareket, Lübnan–Rum ilişkilerinin geçmişini bilenler için sürprizdir. Çünkü Lübnan, 2007 anlaşmasını imzaladığı dönemde bile kendi içinde “aceleci davranıldığı” gerekçesiyle tartışmış, parlamentoda ciddi itirazlar yükselmişti. O dönemde Beyrut, GKRY’nin Ada’nın yalnızca güneyini temsil ettiğini bildiği için temkinli bir siyaset izliyordu. Dahası, bazı Lübnanlı uzmanlar Rum yönetiminin çizdiği hatların Lübnan’a deniz alanı kaybettirdiğini defalarca ifade etmişti.

Bugün Lübnan’ın aynı anlaşmayı, hem de parlamento onayı olmadan yeniden gündeme getirmesi, Doğu Akdeniz’de siyasi ve hukuki dengeleri yakından takip eden herkes için önemli bir jeopolitik kırılma anlamına geliyor.

Lübnan Bu Adımı Neden Attı?

1) Ekonomik çöküşten çıkış arayışı

Lübnan tarihinin en ağır ekonomik krizini yaşıyor. Döviz yok, elektrik yok, yatırım yok. Doğal gaz umudu, hükümeti hızlı anlaşmalara yöneltti.

2) ABD–AB beklentisi ve Rum’un AB dönem başkanlığı

GKRY, Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz enerji politikalarının merkezinde. Rum tarafının yakında AB dönem başkanı olacak olması, Lübnan’a “Batı desteği garantisi” gibi görünerek anlaşmayı hızlandırdı.

3) İç siyasette meşruiyet üretme çabası

Parlamentonun kilitlendiği, hükümetin zayıf düştüğü bir dönemde Beyrut yönetimi bu anlaşmayı “politik başarı” olarak içeride pazarlamak istiyor.

4) Hatalı koordinatların düzeltilmeden kabul edilmesi

2007 anlaşmasının bazı teknik hataları vardı. Buna rağmen Lübnan, bu defa Rum tarafının çizgisini olduğu........

© Eurovizyon