Als wij vooropgaan met maatregelen, volgt de rest van de wereld vanzelf, is het uitgangspunt van het Europese beleid. Hoe reëel is die aanname, vraagt EU-correspondent René van Rijckevorsel zich af.

Na de kortstondige deemoed van 2022, is de hoogmoed terug in Brussel. De inval in Oekraïne in februari vorig jaar bracht Europese politici even in vertwijfeling. Hebben wij het wel goed gedaan? De Europese Unie, economische grootmacht Duitsland voorop, had zich te afhankelijk gemaakt van Russische energie en zich te kortzichtig onderworpen aan het boze Moskou.

De inval opende ook anderszins de ogen. Meer dan ooit was duidelijk dat de EU nog maar bitter weinig gehoor kreeg in de continenten die het ooit koloniseerde – en waar de Unie nu wappert met ontwikkelingsgeld.

Wat nou, Moskou de agressor? De militaire operatie in Oekraïne is uitgelokt door het arrogante Amerika en het betuttelende schoothondje dat zich EU noemt, is de reflex in wat tot voor kort de ‘Derde Wereld’ heette. Niemand daar gelooft Europa nog op zijn blauwe ogen. Ook dat inzicht leidde tot enige deemoed.

Lang hield dat zelfinzicht niet aan. In 2023 is de overmoed helemaal terug. Mogelijk zullen historici later concluderen dat de EU een nieuwe aanval van eigendunk kreeg door de onverwachte eensgezindheid waarmee het zich manifesteerde tegen het Rusland van Vladimir Poetin. Dat gevoel – eendracht maakt macht – bracht het zelfvertrouwen terug.

Want kijk eens hoe een jaar voor de Europese verkiezingen (6-9 juni 2024) de Brusselse wetgevingsmachine doordendert. De EU komt met een waterval aan wetten, vooral klimaat- en energie-gerelateerd, die de lidstaten – én daarmee de rest van de wereld – tot beter gedrag moeten dwingen. Als wij voorop gaan, volgt de rest vanzelf, denkt Brussel. Hoe meer wetgeving er nog doorkomt, hoe beter, is daarom de heersende gedachte.

Waar komt die Brusselse hoogmoed vandaan? De idee dat ‘de rest’ automatisch volgt? Is het de reflex: wij zijn de oude wereld, wij weten wat goed is voor de rest? Die ingesleten arrogantie die ook naar voren komt in het recente, mooie boek van de Britse historicus Timothy Garton Ash, Europa. Een persoonlijke geschiedenis? ‘Europeanen hadden eeuwenlang mensen in verre landen de wet voorgeschreven’ – dus waarom nu ook niet?

Laden…

Al vanaf € 8,70,- per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

Ja, ik word abonnee

Bent u abonnee en hebt u al een account?
Log dan hier in

U hebt momenteel geen geldig abonnement. Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen? Bekijk dan onze abonnementen.

Bekijk abonnementen

Wilt u opnieuw inloggen