Yalan yanlış “dünyalar savaşı”
Önce doğru bildiklerimizin yanlış olabileceğini öğrendik. Bir dizi medya araştırması ise yanlış denenlerin aslında doğru olabileceğini ya da yanlışların yüzde yüz yanlış olmadığını, doğruların içinde çokça yanlış bulunduğunu söylüyor. Yanlış ile yalan ayrımının zor olduğunu anımsatmadan geçemem. Yazı içinde ifadelerimin maksadını aşmaması için nitelemeyi, “yanlış” olarak geçirmeye özen gösterdim.
İnsanoğlu farkında değil ama bu bir lanet bence. Bilgiye, yanlış doğru mu, doğru yanlış mı diye temkinle yaklaşmak zorunda kalmanın olumsuz sonuçları saymakla bitmez. İnsanlıktan çıkarmaya yetiyor; biri teknopanik ve beraberinde gelen türlü psikolojik gariplik. Diğeri, vazgeçip doğruyu yanlışı aramaktan, okumaktan ve araştırmaktan, vasata teslim olmak…sonucunda da yüzdüğümüz sıradanlık.
Doğruyu yanlıştan ayırt edememek mide bulandıran bir durum... Ve ne yazık ki, aslında durum yeni değil.
Yaşanmış bir hikâye aktarmak istiyorum. Citizen Kane (1941) filmiyle hafızalarımıza kazınan Amerikalı yönetmen, aktör, senarist, yapımcı Orson Welles’in, henüz bu kadar meşhur olmadan, kariyer basamaklarını hızla çıktığı ilk dönemlerde geçiyor olay. Welles 30 Ekim 1938'de CBS radyoda “Dünyalar Savaşı” (War of the Worlds) adlı yayınını gerekleştirdikten sonra, dönem medyasına göre halk arasında kitlesel panik gözlenmiş. Öyle ki, insanlar sokaklara dökülmüş, sığınaklara koşmuş, polis istasyonlarından yardım talep etmiş, gaz maskeleri aramışlar. Welles, yaratıcı vizyonu ve cesur sinematografik teknikleri ile sinema dünyasında büyük iz bırakmış biri. Sözünü ettiğim dönem radyonun kamuoyuyla tanıştığı yıllar. Welles hem radyo hem de kendi kariyerini bu olayla deyim yerindeyse sıçratmış. Hollywood’a terfi etmesi böyle başlıyor, öyle deniyor…
Olay şöyle gerçekleşiyor; H.G. Wells'in aynı adlı bilimkurgu romanının radyo uyarlaması “radyo tiyatrosu” formatında sunuluyor. Welles, o zamana kadar benzerine pek rastlanmayan bir teknik kullanıyor. Normal bir radyo yayını gibi başlıyor, ani “haber bülten”leriyle programı kesiyor, Marslıların New Jersey yakınlarında küçük bir kasabaya iniş yaptığını ve dünyayı işgal etmeye........
© Ekonomim
visit website