Elindeki tek eksen Batı ise; bütün diğer eksenleri “kayar” görürsünüz. Ana eksen kayınca; ya “firavunuyla birlikte gömülmeye razı erkân” olur veya yeni eksen ararsınız. Küresel kriz, “eldeki tek eksen” farzedilen Batı’yı durgunluk denizinde çalkalayınca yeni eksenler olabileceğini fark ettik.
Dünya, 2008’deki küresel krizden sonra, ticarette, diplomaside, bölgesel ittifaklarda ve finansal oluşumlarda çok daha farklı eksen seçenekleriyle yüzleşti. Küresel eko-politikte Türkiye’nin “eksen genişleme” gayretleri, kuvveden fiile geçer oldu, bazı alanlarda eksen değişikliğine mecbur kaldı.
Bundan 100 yıl öncesinin “Hasta adam”ı Türkiye, bugün ekseni kayık Batı’nın “ilgi odağı” olmuş. Bu da ülke ekonomisindeki iştah açıcı dinamizmden kaynaklanıyor. Nitekim bu dinamizm; AB gibi eskimeye yüz tutmuş Avrupa ekseninden değil, Körfez, Ortadoğu, Rusya gibi alanlardan geliyor.
Bizden bazıları buna “eksen kayması” diyedursun, ben buna “yeni eksen oluşturma” diyorum. Düne kadar “merkez bir yerde (Batı) ve çevre her yerde (Türkiye ve bölgesi)” algısı söz konusuydu. Bugün bu anlayış yerini; “merkez her........